Warszawski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia poinformował apteki o możliwości pojawienia się w obiegu sfałszowanych recept elektronicznych na Oxydolor – opioidowy lek przeciwbólowy. To nie pierwszy tego typu przypadek.
Wskazany numer prawa wykonywania zawodu należy do innego lekarza. To prawdopodobnie fałszywa e-recepta (fot. MGR.FARM)
E-recepta miała być sposobem na wyeliminowanie procederu wyłudzania leków, który kwitł w dobie recept papierowych – relatywnie łatwych do sfałszowania. Sposób uwierzetelnienia osób wystawiających e-recept miał gwarantować ich „niepodrabialność”. Tymczasem nie dość, że e-recepty stały się przedmiotem internetowego „handlu”, co zaczynają pojawiać się też doniesienia o ich fałszowaniu.
Wydział Gospodarki Lekami Mazowieckiego oddziału Wojewódzkiego NFZ poinformował niedawno w systemie SZOI o „możliwości pojawienia się w obiegu aptecznym sfałszowanych recept elektronicznych na lek Oxydolor”. Okazuje się, że na wspomnianych receptach jako wystawca dokumentu wskazany jest Marek Lewandowski (NPWZ 7763366). Problem polega na tym, że wskazany na e-recepcie numer prawa wykonywania zawodu należy do innego lekarza.
– Ponadto zwraca się z prośbą o zwrócenie szczególnej uwagi przy realizacji tego typu recept w szczególności gdy miejsce wystawienia recepty (województwo) jest inne niż miejsce zamieszkania pacjenta – czytamy w komunikacie Mazowieckiego OW NFZ.
Fałszywa e-recepta w Katowicach
To nie jedyne ostrzeżenie, jakie trafiło do aptek, w związku z możliwym fałszerstwem e-recepty. Już w sierpniu 2021 roku Śląski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny informował o fałszywej e-recepcie na ten sam lek.
Recepta zrealizowano wtedy w jednej z katowickich aptek. Placówka otrzymała informację o sfałszowaniu e-recepty z Komendy Miejskiej Policji w Katowicach. Postanowiliśmy wtedy zapytać KMP w Katowicach o tę sprawę, ale przede wszystkim o to, w jaki sposób e-recepta została sfałszowana. Policja odmówiła jednak podania szczegółów sprawy.
– Komenda Miejska Policji w Katowicach prowadzi postępowanie w przedmiotowej sprawie. Dla dobra kolejnych czynności możliwych do przeprowadzenia, nie jesteśmy w stanie udzielić Panu szczegółów prowadzonego postępowania, a w szczególności o tym skąd KMP w Katowicach posiada informację o sfałszowaniu e-recepty, a także w jaki sposób doszło do sfałszowania e-recepty – poinformował nas wówczas sierż. szt. Łukasz Kloc, Zastępca Oficera Prasowego Komendy Miejskiej Policji w Katowicach.
Istotne, że niepełnosprawność odnosi się do stanu zdrowia o charakterze fizycznym oraz psychicznym. Natomiast ograniczenia wynikające z niepełnosprawności wpływają na codzienne funkcjonowanie jednostki w zakresie dysfunkcji fizycznych i czynnościowych organizmu, a także życia społecznego, gdzie zaburzone jest pełnienie określonych ról. Ponadto, z niepełnosprawności wynikają ograniczenia o charakterze psychologicznym, związanych z utratą podmiotowego traktowania oraz samodzielności w podejmowaniu decyzji dotyczących życia codziennego.
Codziennie w aptece farmaceuci spotykają się z osobami z niepełnosprawnościami (OzN), które wymagają szczególnego podejścia – pod względem fizycznym, społecznym oraz psychologicznym. Pamiętając o tym, że każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia, farmaceuci powinni być szczególnie wrażliwi na ich potrzeby oraz wymagania i wykazywać się wysokim poziomem empatii oraz zrozumienia dla pacjenta z niepełnosprawnością, aby zapewnić mu jak najwyższą jakość opieki i wsparcia.
Trudności osób z niepełnosprawnością w aptece
Osoby z niepełnosprawnościami często mają problemy z komunikowaniem się – nadawaniem mowy oraz jej rozumieniem, co wpływa na trudności w zrozumieniu instrukcji dotyczących zamawiania i przyjmowania leków. Wskazanymi trudnościami może być brak wglądu w swój stan zdrowia, co skutkuje problemami w komunikowaniu potrzeb oraz zrozumieniu własnych ograniczeń o charakterze psychoruchowym. Efektem nakładających się problemów jest rezygnacja z wykupowania leków oraz ich regularnego przyjmowania. Do takiej grupy zaliczamy pacjentów z zaburzeniami mowy, problemami słuchowymi, pacjentów po udarze oraz pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi. Inną grupą pacjentów są osoby z trudnością w poruszaniu się. Mogą być to osoby niewidome czy z zaburzeniami ruchowymi oraz osoby poruszające się o kulach lub na wózkach inwalidzkich. Wskazane jest aby farmaceuci, i generalnie personel aptek, powinni być przygotowani do kontaktu z pacjentem z niepełnosprawnością w celu zapewnienia mu odpowiedniej opieki – uwzględniającej komfort fizyczny, społeczny oraz emocjonalny.
Indywidualne podejście
To jeden z najważniejszych aspektów w kontaktach z OzN – uwzględniający jej możliwości oraz potrzeby wynikające z niepełnosprawności. Szczególnie ważna jest tutaj cierpliwość, wyrozumiałość oraz gotowość do pomocy. Dlatego szczególnie istotną umiejętnością w pracy farmaceuty jest identyfikacja indywidualnych potrzeb pacjenta w celu zapewnienia mu profesjonalnej opieki oraz wysokie umiejętności komunikacyjne. Istotą jest tutaj umiejętność aktywnego słuchania, czyli skupienie uwagi na tym, co mówi i o co pyta pacjent, akceptacja jego aktualnego stanu zdrowia oraz wynikającej z niej niepełnosprawności i trudności w poruszaniu się, komunikowaniu czy rozumieniu, stwarzanie przestrzeni do zadawania pytań czy wyrażenia obaw i wątpliwości związanych z farmakoterapią, a także podążanie za pacjentem, czyli sygnalizowanie, że rozumiemy, co pacjent chce nam przekazać oraz proponowanie rozwiązań w leczeniu, uwzględniających ograniczenia psychoruchowe pacjenta. Ponadto umiejętności komunikacyjne farmaceuty powinny obejmować skuteczne radzenie sobie ze stresem własnym oraz pacjenta. Umiejętności te podnoszą jakość obsługi oraz pozwalają stworzyć bezpieczną przestrzeń do komunikacji między farmaceutą, a pacjentem. Dlatego już w trakcie studiów zajęcia z psychologii komunikacji oraz zarządzania emocjami powinny stanowić podstawę kształcenia przyszłych farmaceutów.
Pacjent niewidomy i niedowidzący
Pacjentów należących do tej grupy można wesprzeć poprzez czytanie etykiet leków, opisanie ich dawkowania oraz szczególnych instrukcji ich zażywania, a także pomagając przy ich zamawianiu. Farmaceuta może także zaproponować alternatywne postaci leków, takie jak tabletki o wyraźnej strukturze lub leki w płynie z etykietami w reliefie.
Pacjent z trudnościami w poruszaniu się
Osoby na wózkach inwalidzkich lub z innymi niepełnosprawnościami ruchowymi mogą mieć trudności z dostępem do półek z suplementami, popularnymi lekami bez recepty lub z poruszaniem się po aptece. Farmaceuci powinni zapewnić im wygodne miejsce do oczekiwania na swoją kolejkę lub obsłużyć ich w pierwszej kolejności, minimalizując lub eliminując dyskomfort oczekiwania i stania nieruchomo w jednej pozycji. Mogą również zaoferować dostawę leków bezpośrednio do domu pacjenta.
Pacjent z problemami poznawczymi
Farmaceuci powinni stosować jasne i zrozumiałe instrukcje dotyczące zażywania leków, używając prostych i łatwych do zrozumienia określeń. Pacjenci z niepełnosprawnościami mogą mieć trudności ze zrozumieniem bardziej skomplikowanych instrukcji, dlatego farmaceuci powinni upewnić się, że pacjent w pełni rozumie w jaki sposób zażywać i dawkować leki. – Można to zrobić prosząc go, aby powtórzył swoimi słowami instrukcje, które chwile wcześniej usłyszał od farmaceuty.
Pacjent z problemami emocjonalnymi
Pacjenci z niepełnosprawnościami często doświadczają problemów o charakterze emocjonalnym – na przykład wysokiego poziomu lęku i stresu związanego z obawami o swój stan zdrowia. W kontakcie z nimi farmaceuci powinni wykazać się empatią i zrozumieniem oraz wskazać na możliwość skorzystania ze wsparcia psychologicznego lub wizyty u lekarza psychiatry. To istotne z punktu widzenia rozszerzonej opieki farmaceutycznej, która wzmacnia rolę farmaceuty w systemie opieki zdrowotnej. Dzięki temu współpraca pomiędzy nim, lekarzem i pacjentem ulegnie umocnieniu. Biorąc pod uwagę częste nakładanie się objawów somatycznych i psychosomatycznych u OzN, poszerzona opieka farmaceutyczna umożliwi wyższą jakość obsługi pacjenta w postaci lepszej diagnostyki różnicowej problemów o charakterze emocjonalnym oraz umożliwi pacjentom szybsze dotarcie do specjalisty w celu wdrożenia ewentualnego leczenia psychiatrycznego lub poradnictwa psychologicznego.
Podsumowanie
Farmaceuta odgrywa istotną rolę w zapewnieniu wysokiej jakości opieki farmaceutycznej dla pacjentów z niepełnosprawnościami, którzy mają trudności na poszczególnych etapach zakupu leków – od momentu ich zamówienia, przez problemy w komunikacji dotyczące rodzaju przyjmowanych leków i ich dawkowania, po problemy w dotarciu do apteki oraz sprawnym poruszaniu się po niej. Wszystkie te aspekty stanowią problemy o podłożu psychologicznym, które mogą wpłynąć na niechęć do odwiedzania apteki oraz w konsekwencji wpłynąć na zaburzenie lub zaniechanie farmakoterapii. Mając to na uwadze, farmaceuci powinni wykazywać wysoki poziom empatii wobec tej grupy pacjentów, a w kontakcie z nimi wykazać się wysokim poziomem komunikacji, uwzględniającym zindywidualizowane potrzeby oraz wymagania każdego pacjenta.
dr n. społ Milena Marczak
Gedeon Richter Plc., z siedzibą w Budapeszcie, jest jedną z największych firm farmaceutycznych w Europie Środkowo-Wschodniej, coraz prężniej rozwijającą swoją działalność na rynkach Europy Zachodniej, w Chinach i Ameryce Łacińskiej. Wachlarz produktów firmy Richter obejmuje wiele ważnych obszarów terapeutycznych, m.in. ginekologię, ośrodkowy układ nerwowy oraz układ sercowo-naczyniowy. Posiadając największe centrum badawczo-rozwojowe w Europie Środkowo- Wschodniej, spółka Richter koncentruje swoje badania nad lekami oryginalnymi w dziedzinie chorób ośrodkowego układu nerwowego. Za sprawą swojego powszechnie uznanego doświadczenia w dziedzinie chemii steroidów firma Richter odgrywa na świecie znaczącą rolę w zakresie zdrowia kobiet. Aktywnie angażuje się również w rozwój produktów biopodobnych.
Literatura
Bąbelek T. (2009). Wskazania WHO do sprawowania opieki farmaceutycznej, Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej, 31(9e), 23–25.
Kaczan, D. (2019). Świadczenie usług farmaceutycznych jako udzielanie świadczeń zdrowotnych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 81(4), 151–163.
Łazowski J. (2005). Podstawy opieki farmaceutycznej w teorii i praktyce aptecznej, Farmapress, Warszawa.
Mełgieś, K. (2021). Prawne determinanty funkcjonowania aptek ogólnodostępnych a bezpieczeństwo pacjenta, Roczniki Nauk Prawnych, 31(2), 43–60.
Mełgieś, K.,, Miaskowska-Daszkiewicz, K. (2017). Zdrowie ludzkie jako wartość determinująca zadania administracji publicznej [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, red. Zimmermann, J., Warszawa, Tom 1, 257–272.
Mikołajczyk, A., Biuro RPO. (2020). Dostępność usług opieki zdrowotnej dla osób z niepełnosprawnościami – analiza i zalecenia. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
Szalonka K. (2011), Opieka farmaceutyczna w ochronie zdrowia Polaków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Waszyk-Nowaczyk, M., Simon, M. (2009). Znaczenie porady farmaceuty w procesie samoleczenia się pacjentów, Farmacja Polska, 65(11), 772–774.
Żak, K. (2017). Implementacja programu opieki farmaceutycznej w aptece ogólnodostępnej — dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych, Ekonomia-Wroclaw Economic Review, 23(1), 83–103.
Ale burdel. Przecież aby stwierdzić czy dana osoba może wystawiać e-recepty zostaje mu wystawiony certyfikat !!! Certyfikaty te wystawiają państwowe firmy. Aby można było zarejestrować nową receptę w systemie lekarz loguje się szyfrowanym łączem. Czyżby znowu kamsoft integruje swoje systemy wystawiaczy recept, realizatorów recept,sprawdzaczy (NFZ) sprawił że system erecept zrobił się dziurawy jak ser szwajcarski.
Welcome, {{name}}!As a starting point we recommend new members discover the following features that are now unlocked for you:
1 Visit and Edit you profile - HEREAdd a bio, upload an avatar, update your password
Zaloguj się na kontow grupie farmacja.netSorry, login failed. Incorrect email, and/or password.Nie masz konta? Zarejestruj sięNie pamiętasz hasła? Możesz je przypomnieć
Nie pamiętasz hasła do konta?Podaj poniżej adres e-mail bądź nazwę użytkownika aby wysłać instrukcję resetowania hasła do konta.Sorry, login failed. Incorrect email, and/or password.Nie masz konta? Zarejestruj sięMasz login i hasło? Zaloguj się
Jak oceniasz artykuł?
Twoja ocena: Jeszcze nie oceniłeś/aś artykułuUdostępnij tekst w mediach społecznościowych
2 komentarze Komentujesz jako gość [zaloguj się lub zarejestruj]