REKLAMA
wt. 6 czerwca 2023, 08:02

Farmaceuci obawiają się o przyszłość szczepień w aptekach

Z dniem 1 lipca w Polsce ma zostać zakończony stan zagrożenia epidemicznego. Wraz z nim wygasną przepisy, na mocy których farmaceuci mogli wykonywać w aptekach szczepienia przeciw grypie i COVID-19. Czy to oznacza ich definitywny koniec? Co z nadchodzącym sezonem szczepień? O to pytali Ministerstwo Zdrowia przedstawiciele farmaceutów wczoraj, podczas posiedzenia senackiej Komisji Zdrowia.

Jednym z tematów posiedzenia senackiej Komisji Zdrowia była przyszłość szczepień w aptekach (fot. Senat)
Jednym z tematów posiedzenia senackiej Komisji Zdrowia była przyszłość szczepień w aptekach (fot. Senat)

4 czerwca odbyło się posiedzenie senackiej Komisji Zdrowia. W jego trakcie Minister Zdrowia miał przedstawić informację na temat przyszłości szczepień ochronnych w Polsce. Nie mogło na nim zabraknąć także głosu farmaceutów. Wątpliwości i nadzieje tego środowiska przedstawiali: prezes NRA Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, Mikołaj Konstanty (prezes Rady SIA), Piotr Merks (ZZPF) i Marcin Balcerzak (OPZCI).

Farmaceuci przede wszystkich wskazywali na niepewność i obawy przed nadchodzącym sezonem szczepień przeciw grypie. A rodzą się one z zapowiedzi dotyczących zakończenia stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce.

Przypomnijmy, że możliwość wykonywania szczepień przez farmaceutów pojawiła się w styczniu 2021 roku. Do ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, dodano wtedy art. 21c. Wskazywał on, że „w przypadku wystąpienia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, szczepienia ochronne przeprowadzają fizjoterapeuci, farmaceuci, higienistki szkolne i diagności laboratoryjni”. Kwalifikacje przedstawicieli tych zawodów, uprawniające ich do szczepień, określono w osobnym rozporządzeniu. Na tym samym przepisie oparto też wprowadzone później szczepienia przeciw grypie wykonywane przez farmaceutów w aptekach.

Niepewna przyszłość szczepień w aptekach

Zakończenie stanu zagrożenia epidemicznego oznacza, że uchylony zostanie stan prawny umożliwiający wykonywanie szczepień przez farmaceutów. Na problem ten już rok temu wskazywała Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, gdy rozważano zakończenie stanu epidemii. Od tego czasu nic w przepisach się nie zmieniło. Dlatego teraz ponownie temat wraca.

– Przed nami nowy sezon. Bardzo, bardzo niepewny sezon. Nie wiemy czy wykonanie usługi szczepienia w aptece będzie nadal bezpłatne dla pacjenta. Potrzebne są rozwiązania prawne, które zabezpieczą pacjentowi możliwość dostępu do szczepienia w aptece i usługa będzie wykonana bezpłatnie […] Obowiązuje nas ustawa o chorobach zakaźnych i tutaj decyzja Ministra jest kluczowa – mówiła Prezes NRA.

Elżbieta Piotrowska-Rutkowska wskazywała, że od 1 lipca zniesiony zostanie stan zagrożenia epidemicznego. W rezultacie nieaktualne staną się obecne regulacje prawne.

– Z naszego punktu widzenia kluczowa jest teraz też informacja, ale nie tylko z punktu widzenia farmaceutów, ale też innych grup zawodowych, lekarzy, pielęgniarek, co dalej ze szczepieniami przeciwko COVID? – pytała Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej.

Hurtownie już pytają o szczepionki

Na niepewność farmaceutów w kwestii nadchodzącego sezonu szczepień przeciw grypie zwracał uwagę też dr Mikołaj Konstanty, Prezes Rady Śląskiej Izby Aptekarskiej.

– Przypomnę, że jesteśmy dwa miesiące po ostatnim sezonie grypowym, ale tak naprawdę dwa miesiące przed kolejnym. I tak naprawdę dzisiaj my farmaceuci detaliczni, czyli ci, którzy spotykają się z pacjentami w aptekach ogólnodostępnych, nadal nie wiemy, co będzie w przyszłym sezonie, jeżeli chodzi o grypę – mówił Konstanty.

Wskazywał też, że farmaceuci oczekują na wpisanie wykonywania przez nich szczepień ochronnych do ustawy o zawodzie farmaceuty. Zmiana ta powinna nastąpić w miarę szybko, bo już wkrótce zaczną się przygotowania do kolejnego sezonu szczepień.

– Ja apeluję, proszę i też pytam czy Ministerstwo w tej chwili jest w stanie podać jakiekolwiek daty i przybliżyć nam nadchodzący sezon? Mamy dzisiaj już czerwiec, a lipiec to jest miesiąc, kiedy już szczepionki wjadą do aptek. Dzisiaj aptekarze są odpytywani przez hurtownie farmaceutyczne o deklaracje dotyczące ilości szczepionek, które mają się w tych aptekach pojawić. No i nic nam innego nie pozostaje, jak tylko wróżby, bo szanowni państwo, my dalej nie wiemy jak to będzie wyglądało – mówił Prezes Rady Śląskiej Izby Aptekarskiej.

Na problem ten zwracał uwagę również mgr farm. Marcin Balcerzak reprezentujący Ogólnopolski Program Zwalczania Chorób Infekcyjnych. Wskazywał on na konieczność „umocowania roli aptek na stałe w krajobrazie profilaktyki pierwotnej chorób zakaźnych.

– Cały czas apteki nie mają stałego miejsca i cały czas odbywa się to w sposób doraźny – mówił Balcerzak.

Projekt zmian już jest gotowy?

Na pytania środowiska farmaceutów z ramienia resortu zdrowia odpowiadał Mariusz Poznański – Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia. Przekonywał on, że odpowiednie uregulowania, jeśli chodzi o szczepienia przeciw grypie w aptekach, są już przygotowane. W rezultacie po 1 lipca i zakończeniu stanu zagrożenia epidemicznego, nic w tym zakresie się nie zmieni.

– Faktycznie nasze doświadczenia i perspektywa patrzenia na realizację szczepień w aptekach jest bardzo pozytywna i jest z naszej strony ruch legislacyjny, żeby ją wzmocnić – zapewniał Poznański.

Wskazał, że oczekiwane zmiany znajdą się w projekcie nowelizacji ustawy o świadczeniach. Aktualnie jest on już po uzgodnieniach wewnętrznych i Komitecie Stałym Rady Ministrów. Chodzi o projekt, który w wykazie prac programowych i legislacyjnych Rady Ministrów został zgłoszony pod numerem UD331.

Projekt będzie przedmiotem obrad Rady Ministrów w niedługim czasie. Tam jest cała sekcja dotycząca zmian związanych z realizacją szczepień i nadzorem – zapewniał Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia.

Minister przekazał też, że do końca roku kwestia finansowania zakupu i wykonania szczepienia szczepionką przeciw COVID-19 nie ulegnie zmianie.

©MGR.FARM

Redakcja mgr.farm

Opuchnięte nogi? Zobacz, jak pomóc takim pacjentom

29 września 202309:32

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko – zwłaszcza w czasie nadchodzącej wiosny i lata [1]. Wśród czynników predysponujących to występowania tego typu dolegliwości jest m.in. wiek pacjenta [1]. Dlatego też osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym w obrębie kończyn dolnych. I to właśnie z takim problemem pojawiła się dziś w aptece Pani Maria.

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko. (fot. Shutterstock)

OPIS PRZYPADKU

Pacjentką, której problem dziś zostanie przybliżony jest 65-letnia Pani Maria. Przyszła do apteki z dokuczającym jej od dłuższego czasu problemem opuchniętych nóg. Pacjentka narzeka na dokuczliwe i praktycznie stale utrzymujące się obrzęki w nogach, przez co czuje się niekomfortowo. Zapytana jak długo zmaga się z tymi dolegliwościami odpowiedziała, że problem jest przewlekły, a widoczne na skórze żylaki utrzymują się już od dłuższego czasu. Pani Maria prosi Cię o rekomendację produktu, który zniwelowałby dokuczające jej uczucie ciężkości nóg i zmniejszył obecny na nogach obrzęk, gdyż stosowane dotychczas żele z heparyną nie okazały się zbyt skuteczne.
Pani Maria leczy się na nadciśnienie tętnicze, ale zapewnia, że terapia jest dobrze dobrana, a wartości ciśnienia są obecnie w normie. Co zatem można polecić Pani Marii?

OPUCHNIĘTE NOGI TO JEDEN Z OBJAWÓW CVD

CVD (ang. chronic venous disease), czyli przewlekła niewydolność żylna to schorzenie o stale rosnącej częstości występowania w populacji ogólnej – także w polskiej. Szacuje się, że problem ten w Polsce dotyczy nawet 47% kobiet i około 37% mężczyzn [1]. Wpływ na pojawienie się przewlekłej niewydolności żylnej mają zarówno czynniki modyfikowalne (jak tryb życia, wykonywana praca, czy też dieta i masa ciała) oraz niemodyfikowalne. Do tych drugich należą:

  • czynniki genetyczne (jeśli 1 rodzic miał żylaki to ryzyko pojawienia się ich u jego dziecka wynosi 40%, jeśli dwoje rodziców – ryzyko wzrasta aż do 90%!)
  • wiek – osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym kończyn dolnych
  • płeć żeńska [1].

Pacjenci dotknięci problemem CVD skarżą się najczęściej na uczucie ciężkości nóg, wynikające przede wszystkim z obrzęków w obrębie kończyn dolnych [1,2]. Poza tym może pojawić się ból i mrowienie, a także skurcze (zwłaszcza w porze nocnej) [1,2]. Obrzęki doskwierające pacjentom dotkniętym problemami z krążeniem żylnym wynikają przede wszystkim ze zmian w strukturze śródbłonka. Stan zapalny, spowodowany nadciśnieniem żylnym, przyczynia się do powstawania luk i przerw pomiędzy komórkami śródbłonka naczyniowego, przez co elementy krwi i osocza przesączają się do przestrzeni pozanaczyniowej tworząc obrzęk [1]. Właściwym postępowaniem powinno być zatem skupienie się na uszczelnieniu naczyń żylnych i limfatycznych oraz zmniejszeniu ich przepuszczalności [1,2]. Jak to zrobić?

DOBEZYLAN WAPNIA POMOŻE W PROBLEMIE OPUCHNIĘTYCH NÓG

Skoro właściwym postępowaniem w terapii CVD i obecnego w jej przebiegu obrzęku jest uszczelnienie naczyń i zmniejszenie ich przepuszczalności warto dobrym okiem spojrzeć na dobezylan wapnia.

Dobezylan wapnia to związek z długą historią stosowania w ramach terapii problemów żylnych [3,4]. W ramach swojej aktywności leczniczej wykazuje wielokierunkowe działanie [5]. Mając na uwadze dolegliwości, z jakimi po pomoc zgłosiła się Pani Maria warto podkreślić, że dobezylan wapnia:

  • uszczelnia śródbłonek naczyń włosowatych
  • zmniejsza przepuszczalność naczyń limfatycznych i poprawia drenaż limfatyczny
  • usprawnia przepływ krwi przez naczynia żylne poprzez zmniejszenie lepkości osocza krwi oraz agregacji płytek krwi i czerwonych krwinek [3,4].

Dobezylan wapnia przyczynia się zatem do redukcji obrzęków na drodze poprawy drenażu limfatycznego i uszczelniania naczyń żylnych. Efektywność w kontekście opuchniętych nóg potwierdzają też badania przeprowadzane na pacjentach z obrzękami kończyn dolnych. W jednym z nich związek przyczynił się do 24% spadku objętości dolnych części nóg, tym samym redukując znacznie problem obrzęku [6].

Tym, co również wyróżnia dobezylan wapnia jest dobry profil bezpieczeństwa i małe ryzyko występowania działań niepożądanych [3,4]. Związek nie wykazuje istotnych interakcji z innymi lekami, co w kontekście starszych pacjentów jest na pewno sporą zaletą [7].

DOBENOX FORTE NA PROBLEMY Z OBRZĘKAMI

Rekomendacją dla Pani Marii może być zatem produkt leczniczy Dobenox Forte [7]. Lek ten zawiera w swoim składzie dobezylan wapnia w dawce 500mg i może być przyjmowany 1-2x dziennie w przypadku:

  • występowania objawów przewlekłej niewydolności żylnej, takich jak bóle i nocne kurcze, uczucie ciężkości, obrzęk
  • występowania żylaków kończyn dolnych [7].

Dobenox Forte będzie zatem odpowiednim wyborem dla Pani Marii i pomoże jej zredukować dokuczający jej obrzęk nóg. Pamiętaj tylko, aby wspomnieć pacjentce o tym, że Dobenox Forte najlepiej przyjmować po posiłkach [7].

Literatura:

  1. Przewlekła choroba żylna, Renata Zubilewicz, Andrzej Jaroszyński, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 5, 400-404
  2. Calcium dobesilate for chronic venous insufficiency: a systematic review, Agustin Ciapponi, et.al., Angiology, Volume 55, Number 2, 2004
  3. Safety of calcium dobesilate in chronic venous disease, diabetic retinopathy and haemorrhoids, Herve Allain, et.al., Drug Safety 2004;27(9): 649-660
  4. Leczenie farmakologiczne przewlekłej niewydolności żylnej i owrzodzeń żylnych, Marek Ciecierski, https://marekciecierski.pl/choroby-zyl/przewlekla-niewydolnosc-zylna/
  5. Dobezylan wapnia – nowe zastosowania, Karolina Lesner, Adam Reich, Forum Dermatologicum 2016, tom 2, nr 4, 134-138
  6. Effectiveness and safety of calcium dobesilate in treating chronic venous insufficiency: randomized, double-blind, placebo-controlled trial, K.H. Labs, et.al., Phlebology 2004; 19: 123-130
  7. Charakterystyka Produktu Leczniczego Dobenox Forte

DOBENOX Forte, 500 mg, tabletki powlekane. Skład: 1 tabletka zawiera 500 mg wapnia dobezylanu jednowodnego (Calcii dobesilas monohydricus). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Postać farmaceutyczna: tabletka powlekana. Wskazania do stosowania: Objawy przewlekłej niewydolności krążenia żylnego kończyn dolnych (bóle i nocne kurcze nóg, uczucie ciężkości nóg, parestezje, obrzęk, zmiany skórne na tle zastoju krwi), żylaki kończyn dolnych. Objawowe leczenie żylaków odbytu. Dawkowanie i sposób dawkowania: Zalecana dawka dobowa dla osób dorosłych to 500 mg do 1000 mg dobezylanu wapnia jednowodnego: niewydolność żylna – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę; żylaki odbytu – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę. Podanie doustne. Tabletki należy przyjmować po posiłkach w celu uniknięcia lub zminimalizowania objawów niepożądanych dotyczących przewodu pokarmowego. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenie i środki ostrożności dotyczące stosowania: Ostrożnie stosować u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy, z nawracającym zapaleniem błony śluzowej żołądka oraz z niewydolnością nerek. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek, jeśli konieczna jest dializoterapia, dawkę produktu leczniczego należy zmniejszyć. Na podstawie doniesień o działaniach niepożądanych stwierdzono, że przyjmowanie wapnia dobezylanu jednowodnego może bardzo rzadko wywołać agranulocytozę, związaną prawdopodobnie z reakcją nadwrażliwości. Agranulocytoza może objawiać się wysoką gorączką, zakażeniami w obrębie jamy ustnej, bólem gardła, zmianami zapalnymi w obrębie odbytu i narządów płciowych oraz innymi objawami, które wskazują na zakażenie. Pacjent musi być poinformowany, że w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów zakażenia, powinien zgłosić je lekarzowi. W razie wystąpienia takiej sytuacji, konieczne jest sprawdzenie morfologii krwi wraz z rozmazem oraz zaprzestanie stosowania produktu leczniczego. Produkt zawiera laktozę jednowodną. Produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy–galaktozy. Jedna tabletka DOBENOX Forte zawiera 50 mg laktozy. Działania niepożądane: Częstość występowania działań niepożądanych określono zgodnie z konwencją MedDRA: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Zaburzenia żołądka i jelit: Rzadko: nudności, biegunka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Rzadko: odczyny skórne. Zaburzenia mięśniowo–szkieletowe i tkanki łącznej: Rzadko: bóle stawów. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: agranulocytoza. Opisywane działania niepożądane na ogół przemijały samoistnie po zaprzestaniu leczenia. W razie wystąpienia objawów zakażenia produkt należy odstawić. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO–LEK S.A. 51–131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: pozwolenie nr 22090. Kategoria dostępności: produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. 

Jak oceniasz artykuł?

Twoja ocena: Jeszcze nie oceniłeś/aś artykułu

Udostępnij tekst w mediach społecznościowych

2 komentarze Komentujesz jako gość [ lub zarejestruj]

Za marże apteczne się weźcie, a nie szczepienia które będą za 2 miesiące!!!
Patologia związana ze sprzedażą leków poza aptekami - gdzie na apteki nakłada się kolejne wymogi do spełnienia, a na stację benzynowe, czy kiosk - już tutaj nie , bo po co?? Sprzedaż leków w internecie na receptę - bez problemu kupisz ozempik 1000 zł za opakowanie, psychotropy, czy inne leki.. po co z tym walczyć?? Tematów jest sporo. Tylko szukamy kilku złotych, a tam miliardów złotych już nie widzimy w sprzedaży leków poza obrotem aptecznym..