Psylocybina: pojedyncza dawka znacząco zmniejsza objawy depresji

Podanie jednorazowej dawki 25 mg psylocybiny, przy jednoczesnym wsparciu psychologicznym, wiąże się z szybkim, utrzymującym się efektem przeciwdepresyjnym – takie wnioski zostały opublikowane na łamach Journal of the American Medical Association, wydawany przez Amerykańskie Towarzystwo Medyczne. Podczas badania nie stwierdzono żadnych znaczących efektów ubocznych podania tej substancji.

Stosowanie leków antydepresyjnych przez kobiety w ciąży wciąż budzi obawy (fot. Shutterstock)

Psylobiocyna gromadzi coraz więcej pozytywnych badań i opinii w kontekście leczenia depresji (Fot. Shutterstock)

Badanie przeprowadzono z udziałem 104 osób dorosłych, u których obserwowano silne objawy depresji (MDD, czyli z ang. „major depressive disorder”). Uczestnicy badania mieli od 21 do 65 lat. Umiarkowane lub silne symptomy depresji występowały u nich przez co najmniej sześćdziesiąt dni. Z obserwacji podczas badania wykluczone zostały osoby, u których występowały wcześniej psychozy, manie, uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Wykluczono też pacjentów, u których wcześniej stwierdzono myśli samobójcze. Efekt działania psylocybiny oraz ewentualne skutki uboczne odnotowywane były na początku badania, czyli na 7 dni przed podaniem dawki oraz 2, 8, 15, 29 i 43 dni po podaniu substancji.

Lepsze funkcjonowanie społeczne, obniżenie lęku i brak otępienia emocjonalnego

Badanie kliniczne 2 fazy, czyli takie, w których przeprowadza się już testy na losowo wybranych chorych, przeprowadzono w 11 ośrodkach badawczych w USA, uczestnicy zostali losowo przydzieleni do dwóch grup w stosunku 1:1. W jednej z nich badani otrzymywali 25 mg psylocybiny, w drugiej natomiast podawano 100 mg niacyny jako placebo. Substancje podawano w identycznie wyglądających kapsułkach. Wszystkich pacjentów objęto wsparciem psychologicznym.

Podczas badania stwierdzono istotną statystycznie i klinicznie redukcję objawów depresji w porównaniu z niacyną, podawaną jako placebo. Poprawa była widoczna po ośmiu dniach od podania substancji i utrzymywała się bez osłabienia efektu przez sześciotygodniowy okres obserwacji.

Czytaj również: Depresja u mężczyzn objawia się inaczej niż u kobiet…

Leczenie psylocybiną wiązało się z lepszym funkcjonowaniem społecznym, zmniejszyło u pacjentów lęk oraz poprawiało jakość życia. Po zastosowaniu substancji nie zaobserwowano otępienia emocjonalnego zgłaszanego podczas terapii powszechnie stosowanymi lekami przeciwdepresyjnymi.

Psylocybina była ogólnie dobrze tolerowana, większość efektów ubocznych była łagodnie lub umiarkowanie nasilona, a większość z nich pojawiła się podczas podania lub krótko po zastosowaniu psylocybiny.

Znacząca poprawa w skali oceny depresji MADRS

W ciągu 43 dni trwania badania zaobserwowano znaczne obniżenie wyniku na skali Montgomery- Asberg (MADRS), która jest powszechnie stosowaną miarą oceniania stopnia depresji. W 60 punktowej skali zaobserwowano, że osoby badane otrzymywały o około 12,3 punktów mniej, co oznaczało spadek nasilenia objawów. Zastosowanie psylocybiny w znaczący sposób wpłynęło również na ogólne funkcjonowanie badanych w społeczeństwie, co zmierzono za pomocą skali Skali Niepełnosprawności Sheehana. Kwestionariusz ten powszechnie stosuje się nie tylko w psychiatrii, ale także w przebiegu wielu innych chorób przewlekłych. Za jego pomocą mierzy się trzy główne obszary funkcjonowania chorych: zaburzenie funkcjonowania w pracy, w z życiu społecznym oraz w rodzinie.

Psylocybina a depresja – przegląd dostępnych badań

Rozmowy na temat szerszego wykorzystania psylocybiny w psychiatrii toczą się już od dłuższego czasu. Dostępne na ten moment wyniki badań są bardzo obiecujące.

W marcu 2023 opublikowano przegląd systematyczny, który podsumowuje obecne prace w tym zakresie. Wzięto w nim pod uwagę 8 badań – chorzy biorący udział w badaniu zmagali się m.in. z depresją oporną na leczenie, a także z depresją spowodowaną chorobą, która zagraża życiu, np. nowotworem. Publikacje potwierdzają skuteczność psylocybiny w leczeniu depresji, już przy zaledwie jednej lub dwóch dawkach. Należy jednak pamiętać, że za każdym razem leczenie odbywało się w połączeniu ze wsparciem psychologicznym.

Pomimo tych dowodów w świecie naukowym wciąż jest wiele wątpliwości przed wprowadzeniem leków psychodelicznych do leczenia m.in. depresji. Dotyczą one przede wszystkim efektów ubocznych zastosowania tych substancji, których nie uwzględniano do tej pory. Istnieją też doniesienia o potencjalnym wywołaniu zaburzeń psychicznych, nawet przy jednoczesnym łagodzeniu objawów depresyjnych.

Depresja według WHO dotyka około 280 milionów ludzi na całym świecie. Niestety wciąż łączy się z dużą śmiertelnością i jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności oraz zaburzeń w funkcjonowaniu społecznym, dlatego tak ważne wciąż jest poszukiwanie nowych skutecznych metod leczenia, bez znaczących efektów ubocznych.

Źródła:

Raison CL, Sanacora G, Woolley J, Heinzerling K, Dunlop BW, Brown RT, Kakar R, Hassman M, Trivedi RP, Robison R, Gukasyan N, Nayak SM, Hu X, O’Donnell KC, Kelmendi B, Sloshower J, Penn AD, Bradley E, Kelly DF, Mletzko T, Nicholas CR, Hutson PR, Tarpley G, Utzinger M, Lenoch K, Warchol K, Gapasin T, Davis MC, Nelson-Douthit C, Wilson S, Brown C, Linton W, Ross S, Griffiths RR. Single-Dose Psilocybin Treatment for Major Depressive Disorder: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2023 Sep 5;330(9):843-853.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2808950
Dawood Hristova JJ, Pérez-Jover V. Psychotherapy with Psilocybin for Depression: Systematic Review. Behav Sci (Basel). 2023 Mar 31;13(4):297. Psychotherapy with Psilocybin for Depression: Systematic Review – PubMed (nih.gov) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37102811/

©MGR.FARM

Redakcja mgr.farm

Opuchnięte nogi? Zobacz, jak pomóc takim pacjentom

29 września 202309:32

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko – zwłaszcza w czasie nadchodzącej wiosny i lata [1]. Wśród czynników predysponujących to występowania tego typu dolegliwości jest m.in. wiek pacjenta [1]. Dlatego też osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym w obrębie kończyn dolnych. I to właśnie z takim problemem pojawiła się dziś w aptece Pani Maria.

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko. (fot. Shutterstock)

OPIS PRZYPADKU

Pacjentką, której problem dziś zostanie przybliżony jest 65-letnia Pani Maria. Przyszła do apteki z dokuczającym jej od dłuższego czasu problemem opuchniętych nóg. Pacjentka narzeka na dokuczliwe i praktycznie stale utrzymujące się obrzęki w nogach, przez co czuje się niekomfortowo. Zapytana jak długo zmaga się z tymi dolegliwościami odpowiedziała, że problem jest przewlekły, a widoczne na skórze żylaki utrzymują się już od dłuższego czasu. Pani Maria prosi Cię o rekomendację produktu, który zniwelowałby dokuczające jej uczucie ciężkości nóg i zmniejszył obecny na nogach obrzęk, gdyż stosowane dotychczas żele z heparyną nie okazały się zbyt skuteczne.
Pani Maria leczy się na nadciśnienie tętnicze, ale zapewnia, że terapia jest dobrze dobrana, a wartości ciśnienia są obecnie w normie. Co zatem można polecić Pani Marii?

OPUCHNIĘTE NOGI TO JEDEN Z OBJAWÓW CVD

CVD (ang. chronic venous disease), czyli przewlekła niewydolność żylna to schorzenie o stale rosnącej częstości występowania w populacji ogólnej – także w polskiej. Szacuje się, że problem ten w Polsce dotyczy nawet 47% kobiet i około 37% mężczyzn [1]. Wpływ na pojawienie się przewlekłej niewydolności żylnej mają zarówno czynniki modyfikowalne (jak tryb życia, wykonywana praca, czy też dieta i masa ciała) oraz niemodyfikowalne. Do tych drugich należą:

czynniki genetyczne (jeśli 1 rodzic miał żylaki to ryzyko pojawienia się ich u jego dziecka wynosi 40%, jeśli dwoje rodziców – ryzyko wzrasta aż do 90%!)
wiek – osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym kończyn dolnych
płeć żeńska [1].

Pacjenci dotknięci problemem CVD skarżą się najczęściej na uczucie ciężkości nóg, wynikające przede wszystkim z obrzęków w obrębie kończyn dolnych [1,2]. Poza tym może pojawić się ból i mrowienie, a także skurcze (zwłaszcza w porze nocnej) [1,2]. Obrzęki doskwierające pacjentom dotkniętym problemami z krążeniem żylnym wynikają przede wszystkim ze zmian w strukturze śródbłonka. Stan zapalny, spowodowany nadciśnieniem żylnym, przyczynia się do powstawania luk i przerw pomiędzy komórkami śródbłonka naczyniowego, przez co elementy krwi i osocza przesączają się do przestrzeni pozanaczyniowej tworząc obrzęk [1]. Właściwym postępowaniem powinno być zatem skupienie się na uszczelnieniu naczyń żylnych i limfatycznych oraz zmniejszeniu ich przepuszczalności [1,2]. Jak to zrobić?

DOBEZYLAN WAPNIA POMOŻE W PROBLEMIE OPUCHNIĘTYCH NÓG

Skoro właściwym postępowaniem w terapii CVD i obecnego w jej przebiegu obrzęku jest uszczelnienie naczyń i zmniejszenie ich przepuszczalności warto dobrym okiem spojrzeć na dobezylan wapnia.

Dobezylan wapnia to związek z długą historią stosowania w ramach terapii problemów żylnych [3,4]. W ramach swojej aktywności leczniczej wykazuje wielokierunkowe działanie [5]. Mając na uwadze dolegliwości, z jakimi po pomoc zgłosiła się Pani Maria warto podkreślić, że dobezylan wapnia:

uszczelnia śródbłonek naczyń włosowatych
zmniejsza przepuszczalność naczyń limfatycznych i poprawia drenaż limfatyczny
usprawnia przepływ krwi przez naczynia żylne poprzez zmniejszenie lepkości osocza krwi oraz agregacji płytek krwi i czerwonych krwinek [3,4].

Dobezylan wapnia przyczynia się zatem do redukcji obrzęków na drodze poprawy drenażu limfatycznego i uszczelniania naczyń żylnych. Efektywność w kontekście opuchniętych nóg potwierdzają też badania przeprowadzane na pacjentach z obrzękami kończyn dolnych. W jednym z nich związek przyczynił się do 24% spadku objętości dolnych części nóg, tym samym redukując znacznie problem obrzęku [6].

Tym, co również wyróżnia dobezylan wapnia jest dobry profil bezpieczeństwa i małe ryzyko występowania działań niepożądanych [3,4]. Związek nie wykazuje istotnych interakcji z innymi lekami, co w kontekście starszych pacjentów jest na pewno sporą zaletą [7].

DOBENOX FORTE NA PROBLEMY Z OBRZĘKAMI

Rekomendacją dla Pani Marii może być zatem produkt leczniczy Dobenox Forte [7]. Lek ten zawiera w swoim składzie dobezylan wapnia w dawce 500mg i może być przyjmowany 1-2x dziennie w przypadku:

występowania objawów przewlekłej niewydolności żylnej, takich jak bóle i nocne kurcze, uczucie ciężkości, obrzęk
występowania żylaków kończyn dolnych [7].

Dobenox Forte będzie zatem odpowiednim wyborem dla Pani Marii i pomoże jej zredukować dokuczający jej obrzęk nóg. Pamiętaj tylko, aby wspomnieć pacjentce o tym, że Dobenox Forte najlepiej przyjmować po posiłkach [7].

Literatura:

Przewlekła choroba żylna, Renata Zubilewicz, Andrzej Jaroszyński, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 5, 400-404
Calcium dobesilate for chronic venous insufficiency: a systematic review, Agustin Ciapponi, et.al., Angiology, Volume 55, Number 2, 2004
Safety of calcium dobesilate in chronic venous disease, diabetic retinopathy and haemorrhoids, Herve Allain, et.al., Drug Safety 2004;27(9): 649-660
Leczenie farmakologiczne przewlekłej niewydolności żylnej i owrzodzeń żylnych, Marek Ciecierski, https://marekciecierski.pl/choroby-zyl/przewlekla-niewydolnosc-zylna/
Dobezylan wapnia – nowe zastosowania, Karolina Lesner, Adam Reich, Forum Dermatologicum 2016, tom 2, nr 4, 134-138
Effectiveness and safety of calcium dobesilate in treating chronic venous insufficiency: randomized, double-blind, placebo-controlled trial, K.H. Labs, et.al., Phlebology 2004; 19: 123-130
Charakterystyka Produktu Leczniczego Dobenox Forte

DOBENOX Forte, 500 mg, tabletki powlekane. Skład: 1 tabletka zawiera 500 mg wapnia dobezylanu jednowodnego (Calcii dobesilas monohydricus). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Postać farmaceutyczna: tabletka powlekana. Wskazania do stosowania: Objawy przewlekłej niewydolności krążenia żylnego kończyn dolnych (bóle i nocne kurcze nóg, uczucie ciężkości nóg, parestezje, obrzęk, zmiany skórne na tle zastoju krwi), żylaki kończyn dolnych. Objawowe leczenie żylaków odbytu. Dawkowanie i sposób dawkowania: Zalecana dawka dobowa dla osób dorosłych to 500 mg do 1000 mg dobezylanu wapnia jednowodnego: niewydolność żylna – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę; żylaki odbytu – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę. Podanie doustne. Tabletki należy przyjmować po posiłkach w celu uniknięcia lub zminimalizowania objawów niepożądanych dotyczących przewodu pokarmowego. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenie i środki ostrożności dotyczące stosowania: Ostrożnie stosować u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy, z nawracającym zapaleniem błony śluzowej żołądka oraz z niewydolnością nerek. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek, jeśli konieczna jest dializoterapia, dawkę produktu leczniczego należy zmniejszyć. Na podstawie doniesień o działaniach niepożądanych stwierdzono, że przyjmowanie wapnia dobezylanu jednowodnego może bardzo rzadko wywołać agranulocytozę, związaną prawdopodobnie z reakcją nadwrażliwości. Agranulocytoza może objawiać się wysoką gorączką, zakażeniami w obrębie jamy ustnej, bólem gardła, zmianami zapalnymi w obrębie odbytu i narządów płciowych oraz innymi objawami, które wskazują na zakażenie. Pacjent musi być poinformowany, że w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów zakażenia, powinien zgłosić je lekarzowi. W razie wystąpienia takiej sytuacji, konieczne jest sprawdzenie morfologii krwi wraz z rozmazem oraz zaprzestanie stosowania produktu leczniczego. Produkt zawiera laktozę jednowodną. Produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy–galaktozy. Jedna tabletka DOBENOX Forte zawiera 50 mg laktozy. Działania niepożądane: Częstość występowania działań niepożądanych określono zgodnie z konwencją MedDRA: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Zaburzenia żołądka i jelit: Rzadko: nudności, biegunka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Rzadko: odczyny skórne. Zaburzenia mięśniowo–szkieletowe i tkanki łącznej: Rzadko: bóle stawów. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: agranulocytoza. Opisywane działania niepożądane na ogół przemijały samoistnie po zaprzestaniu leczenia. W razie wystąpienia objawów zakażenia produkt należy odstawić. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO–LEK S.A. 51–131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: pozwolenie nr 22090. Kategoria dostępności: produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC.