Zapewne to częstotliwość występowania jęczmienia i gradówki sprawiła, iż zarówno na portalach i forach internetowych, jak i w medycynie ludowej znaleźć można wiele metod ich leczenia – mniej lub bardziej konwencjonalnych. Większość z nas zdaje sobie sprawę, że sposoby, takie jak pójście na rozstaje dróg i wypowiedzenie zdania: „jęczmieniu, jęczmieniu, przejdź z oka mego do oka pierwszego, kto będzie tędy przechodzić” czy wypowiadane trzy razy sformułowanie z jednoczesnymi wymachami naprzemiennymi lewej ręki w prawą stronę i prawej w lewą: „nie siałem, nie orałem i zbierać nie będę”, nie przyniosą żadnego efektu. Podobnie jak w przypadku wiązania czarnej nitki wokół palców ręki prawej albo lewej, w zależności od lokalizacji jęczmienia [2]. A czy mogą pomóc metody, takie jak przykładanie do oka ugotowanego jaja, pocieranie obrączką, okłady z naparów ziołowych albo stosowanie właściwej diety?

Zarówno jęczmień, jak i gradówka, mają bakteryjną etologię

MIT

Jęczmień (hordeolum) to bakteryjne zapalenie gruczołów Zeisa albo Molla (jęczmień zewnętrzny) lub gruczołów tarczkowych Meiboma (jęczmień wewnętrzny). Wywołane jest ono najczęściej przez gronkowce, rzadko przez paciorkowce [3, 4]. Z kolei gradówka, w przeciwieństwie do jęczmienia, to jałowe zapalenie gruczołu Meiboma, spowodowane zaleganiem wydzieliny w obrębie gruczołu [5].

Gradówka zawsze powstaje z jęczmienia

MIT

Gradówka (chalazion – gr. grad) jest przewlekłym, miejscowym zapaleniem o charakterze ziarniniaka tłuszczowego (lipogranuloma). Mechanizm jej powstawania polega na przenikaniu nadmiaru wydzieliny łojowej, zgromadzonej na skutek zablokowania ujść gruczołów łojowych, do tarczki [6]. Zaczopowanie ujścia gruczołu Meiboma na wewnętrznej stronie powieki powoduje, iż gromadzi się tam wydzielina oraz obumarły materiał komórkowy, a następnie rozwija się przewlekłe zapalenie [3]. Gradówka może mieć charakter pierwotny albo być zejściem ostrego zapalenia [7]. Czasem jęczmienie przechodzą w postać przewlekłą i tworzy się na powiece guzek zwany gradówką [6]. Gradówka może być także następstwem zapalenia brzegu powieki (blephartis) [3].

Bolesność zmian pozwala na różnicowanie jęczmienia od gradówki

FAKT

Objawem gradówki jest guzkowate zgrubienie tuż ponad albo pod brzegiem powieki. Zwykle nie jest bolesna, ale czasem na skutek obrzęku może się pojawić uczucie ucisku. Guzka nie można przesunąć w tkance, zaś znajdująca się nad nim skóra powieki jest ruchoma [3]. Objawami wystąpienia jęczmienia wewnętrznego są obrzęk, zaczerwienienie oraz duża bolesność tej części powieki, w której znajduje się zmieniony zapalnie gruczoł. Treść ropna zbiera się w nim i może ona samoistnie przebić się przez skórę na zewnątrz albo przez tarczkę ku wewnętrznej stronie powieki. W przypadku jęczmienia zewnętrznego objawy są mniej nasilone, a treść ropna wydostaje się wzdłuż rzęsy [8].