REKLAMA
pt. 2 czerwca 2023, 09:33

Jak uniknąć cukrzycy w ciąży? Jedz owoce!

Badania wpływu spożywania owoców i warzyw na zdrowie i przebieg ciąży nie są niczym nowym. Brakuje jednak jednoznacznego potwierdzenia korzystnego wpływu owoców chociażby na ryzyko pojawienia się cukrzycy u kobiet w ciąży. Niedawna publikacja w Nutrition Journal podsumowała wyniki badań na ten temat. Jakie płyną z nich wnioski?

Naukowcy przypominają, że dla kobiet w ciąży groźne jest zakażenie wirusem SARS-CoV-2 (fot. Shutterstock)
Wyniki analizy pokazują, że warto zwiększyć spożycie owoców w okresie ciąży (fot. Shutterstock)

Publikacja, jaka ukazała się na łamach Nutrition Journal to zbiorcza analiza badań, jakie gościły na łamach cenionych czasopism medycznych. Przeglądem objęte zostały bazy medyczne, takie jak PubMed czy Cochrane Library. Cel?

Celem tego przeglądu systematycznego i metaanalizy jest zbadanie związku między spożywaniem owoców, warzyw i soków owocowych a ryzykiem wystąpienia cukrzycy ciążowej – czytamy we wstępie publikacji.

Analiza trafności odnalezionych badań pozwoliła na włączenie do przeglądu 12 z nich. Łącznie udział w nich wzięło 32.794 uczestników. Jest to zatem wystarczająca grupa osób dla wyciągnięcia odpowiednich i rzetelnych wniosków. Badania obejmowały okres zarówno przed ciążą, jak i w poszczególnych trymestrach ciąży. Co udało się ustalić?

Cukrzyca w ciąży to częsty problem

Cukrzyca ciężarnych to jeden z rodzajów tej metabolicznej choroby. Przypisany jest on do okresu ciąży. To właśnie wtedy kobiety po raz pierwszy doświadczają problemów z niewłaściwym poziomem cukru we krwi.

– Cukrzyca ciążowa jest zaburzeniem endokrynologicznym, w którym nieprawidłowy poziom glukozy we krwi pojawia się po raz pierwszy lub jest wykrywany w ciąży – czytamy w treści artykułu.

Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej cukrzyca w ciąży rozwija się u prawie 17% kobiet. Dotyczy to pań w wieku 10-49 lat. Schorzenie to nie jest obojętne zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się płodu. U kobiet cukrzyca ciężarnych może po ciąży przekształcić się w cukrzycę typu 2. Podobnie wygląda to u dziecka.

– Cukrzyca ciężarnych wiąże się ze zwiększonym ryzykiem niekorzystnych wyników ciąży, w tym dużej masy urodzeniowej i (…) cukrzycy typu 2, zarówno u matki, jak i u potomstwa – przestrzegają autorzy analizy.

W związku z tym coraz częściej obserwuje się wzrost zainteresowania metodami zmniejszania ryzyka tego typu schorzeń. Liczne badania koncentrują się na wpływie żywności na rozwój chorób przewlekłych. Stąd też badanie wpływu owoców na ryzyko cukrzycy w ciąży.

Owoce zmniejszają częstość cukrzycy u ciężarnych

Wspomniana publikacja zbadała wpływ spożycia owoców, warzyw i soków owocowych na ryzyko występowania cukrzycy w ciąży. Zgodnie z aktualną wiedzą owoce i warzywa mają właściwości przeciwzapalne i są bogate w przeciwutleniacze. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje spożywanie ponad 400g różnych owoców i warzyw. Ma to na celu zmniejszenie częstości występowania tego typu cukrzycy.

W porównaniu z dietą opartą na mięsie wzorce żywieniowe bogate w warzywa i owoce wiązały się ze zmniejszonym występowaniem nieprawidłowego poziomy glukozy – informują autorzy.

Biorąc pod uwagę owoce analizie poddano wyniki blisko 28.600 uczestników badań. W każdym przypadku spożycie owoców było odwrotnie proporcjonalne do ryzyka cukrzycy w ciąży. Niektóre wyniki sugerowały nawet 8% spadek ryzyka tego schorzenia. Średnia dla wszystkich uczestników wyniosła nieco mniej.

Spożycie owoców zwiększone o 100g dziennie wiązało się z ryzykiem niższym o 3% – stwierdzono w metaanalizie.

Należy wziąć pod uwagę, że wynik 3% przypisany jest wzrostowi spożycia owoców o 100g dziennie. Jest zatem szansa, że dalsze zwiększanie spożycia owoców może wiązać się z jeszcze korzystniejszym efektem. Z czego wynika ten pozytywny wpływ owoców? Okazuje się, że polifenole i witaminy C i E łagodzą stres oksydacyjny. A ten zakłóca przecież wychwyt glukozy. Nie bez znaczenia jest też obecność w owocach błonnika.

– Błonnik w owocach może opóźniać wchłanianie węglowodanów z pożywienia i zapobiega szybkiemu wzrostowi poziomu cukru we krwi – przekonują badacze.

Warzywa i soki owocowe równie pomocne?

Analiza objęła również zbadanie wpływu warzyw i soków owocowych na ryzyko rozwoju cukrzycy w okresie ciąży. W odniesieniu do warzyw wyniki nie są tak optymistyczne jak w przypadku owoców.

– Wyniki wykazały, że nie ma związku między spożyciem różnych rodzajów warzyw a ryzykiem rozwoju cukrzycy ciężarnych – stwierdzono po analizie wszystkich badań.

Co ciekawe niektóre prace naukowe wskazują, że ryzyko cukrzycy w ciąży wzrastało z każdą porcją pieczonych i gotowanych ziemniaków i frytek. Ma to związek z obecną w nich skrobią. Warto zatem ograniczyć ich spożywanie w okresie ciąży. Podobnie sytuacja wygląda w kontekście soków owocowych.

– Nie stwierdzono związku między spożyciem soków owocowych a ryzykiem rozwoju cukrzycy w ciąży – czytamy w treści artykułu.

W tym przypadku wynika to m.in. z dodatku sztucznych cukrów do soków owocowych. Badania pokazują, że ich spożywanie może wiązać się również ze wzrostem ryzyka rozwoju cukrzycy w ciąży. Poza nadmiarem cukru charakteryzują się one też brakiem błonnika. Po pierwsze błonnik zawarty w owocach spowalnia wchłanianie cukrów. Po drugie – wywiera efekt sycący. Brak tego efektu w przypadku soków może prowadzić do ich nadmiernego spożywania.

©MGR.FARM

Redakcja mgr.farm

Opuchnięte nogi? Zobacz, jak pomóc takim pacjentom

29 września 202309:32

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko – zwłaszcza w czasie nadchodzącej wiosny i lata [1]. Wśród czynników predysponujących to występowania tego typu dolegliwości jest m.in. wiek pacjenta [1]. Dlatego też osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym w obrębie kończyn dolnych. I to właśnie z takim problemem pojawiła się dziś w aptece Pani Maria.

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko. (fot. Shutterstock)

OPIS PRZYPADKU

Pacjentką, której problem dziś zostanie przybliżony jest 65-letnia Pani Maria. Przyszła do apteki z dokuczającym jej od dłuższego czasu problemem opuchniętych nóg. Pacjentka narzeka na dokuczliwe i praktycznie stale utrzymujące się obrzęki w nogach, przez co czuje się niekomfortowo. Zapytana jak długo zmaga się z tymi dolegliwościami odpowiedziała, że problem jest przewlekły, a widoczne na skórze żylaki utrzymują się już od dłuższego czasu. Pani Maria prosi Cię o rekomendację produktu, który zniwelowałby dokuczające jej uczucie ciężkości nóg i zmniejszył obecny na nogach obrzęk, gdyż stosowane dotychczas żele z heparyną nie okazały się zbyt skuteczne.
Pani Maria leczy się na nadciśnienie tętnicze, ale zapewnia, że terapia jest dobrze dobrana, a wartości ciśnienia są obecnie w normie. Co zatem można polecić Pani Marii?

OPUCHNIĘTE NOGI TO JEDEN Z OBJAWÓW CVD

CVD (ang. chronic venous disease), czyli przewlekła niewydolność żylna to schorzenie o stale rosnącej częstości występowania w populacji ogólnej – także w polskiej. Szacuje się, że problem ten w Polsce dotyczy nawet 47% kobiet i około 37% mężczyzn [1]. Wpływ na pojawienie się przewlekłej niewydolności żylnej mają zarówno czynniki modyfikowalne (jak tryb życia, wykonywana praca, czy też dieta i masa ciała) oraz niemodyfikowalne. Do tych drugich należą:

  • czynniki genetyczne (jeśli 1 rodzic miał żylaki to ryzyko pojawienia się ich u jego dziecka wynosi 40%, jeśli dwoje rodziców – ryzyko wzrasta aż do 90%!)
  • wiek – osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym kończyn dolnych
  • płeć żeńska [1].

Pacjenci dotknięci problemem CVD skarżą się najczęściej na uczucie ciężkości nóg, wynikające przede wszystkim z obrzęków w obrębie kończyn dolnych [1,2]. Poza tym może pojawić się ból i mrowienie, a także skurcze (zwłaszcza w porze nocnej) [1,2]. Obrzęki doskwierające pacjentom dotkniętym problemami z krążeniem żylnym wynikają przede wszystkim ze zmian w strukturze śródbłonka. Stan zapalny, spowodowany nadciśnieniem żylnym, przyczynia się do powstawania luk i przerw pomiędzy komórkami śródbłonka naczyniowego, przez co elementy krwi i osocza przesączają się do przestrzeni pozanaczyniowej tworząc obrzęk [1]. Właściwym postępowaniem powinno być zatem skupienie się na uszczelnieniu naczyń żylnych i limfatycznych oraz zmniejszeniu ich przepuszczalności [1,2]. Jak to zrobić?

DOBEZYLAN WAPNIA POMOŻE W PROBLEMIE OPUCHNIĘTYCH NÓG

Skoro właściwym postępowaniem w terapii CVD i obecnego w jej przebiegu obrzęku jest uszczelnienie naczyń i zmniejszenie ich przepuszczalności warto dobrym okiem spojrzeć na dobezylan wapnia.

Dobezylan wapnia to związek z długą historią stosowania w ramach terapii problemów żylnych [3,4]. W ramach swojej aktywności leczniczej wykazuje wielokierunkowe działanie [5]. Mając na uwadze dolegliwości, z jakimi po pomoc zgłosiła się Pani Maria warto podkreślić, że dobezylan wapnia:

  • uszczelnia śródbłonek naczyń włosowatych
  • zmniejsza przepuszczalność naczyń limfatycznych i poprawia drenaż limfatyczny
  • usprawnia przepływ krwi przez naczynia żylne poprzez zmniejszenie lepkości osocza krwi oraz agregacji płytek krwi i czerwonych krwinek [3,4].

Dobezylan wapnia przyczynia się zatem do redukcji obrzęków na drodze poprawy drenażu limfatycznego i uszczelniania naczyń żylnych. Efektywność w kontekście opuchniętych nóg potwierdzają też badania przeprowadzane na pacjentach z obrzękami kończyn dolnych. W jednym z nich związek przyczynił się do 24% spadku objętości dolnych części nóg, tym samym redukując znacznie problem obrzęku [6].

Tym, co również wyróżnia dobezylan wapnia jest dobry profil bezpieczeństwa i małe ryzyko występowania działań niepożądanych [3,4]. Związek nie wykazuje istotnych interakcji z innymi lekami, co w kontekście starszych pacjentów jest na pewno sporą zaletą [7].

DOBENOX FORTE NA PROBLEMY Z OBRZĘKAMI

Rekomendacją dla Pani Marii może być zatem produkt leczniczy Dobenox Forte [7]. Lek ten zawiera w swoim składzie dobezylan wapnia w dawce 500mg i może być przyjmowany 1-2x dziennie w przypadku:

  • występowania objawów przewlekłej niewydolności żylnej, takich jak bóle i nocne kurcze, uczucie ciężkości, obrzęk
  • występowania żylaków kończyn dolnych [7].

Dobenox Forte będzie zatem odpowiednim wyborem dla Pani Marii i pomoże jej zredukować dokuczający jej obrzęk nóg. Pamiętaj tylko, aby wspomnieć pacjentce o tym, że Dobenox Forte najlepiej przyjmować po posiłkach [7].

Literatura:

  1. Przewlekła choroba żylna, Renata Zubilewicz, Andrzej Jaroszyński, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 5, 400-404
  2. Calcium dobesilate for chronic venous insufficiency: a systematic review, Agustin Ciapponi, et.al., Angiology, Volume 55, Number 2, 2004
  3. Safety of calcium dobesilate in chronic venous disease, diabetic retinopathy and haemorrhoids, Herve Allain, et.al., Drug Safety 2004;27(9): 649-660
  4. Leczenie farmakologiczne przewlekłej niewydolności żylnej i owrzodzeń żylnych, Marek Ciecierski, https://marekciecierski.pl/choroby-zyl/przewlekla-niewydolnosc-zylna/
  5. Dobezylan wapnia – nowe zastosowania, Karolina Lesner, Adam Reich, Forum Dermatologicum 2016, tom 2, nr 4, 134-138
  6. Effectiveness and safety of calcium dobesilate in treating chronic venous insufficiency: randomized, double-blind, placebo-controlled trial, K.H. Labs, et.al., Phlebology 2004; 19: 123-130
  7. Charakterystyka Produktu Leczniczego Dobenox Forte

DOBENOX Forte, 500 mg, tabletki powlekane. Skład: 1 tabletka zawiera 500 mg wapnia dobezylanu jednowodnego (Calcii dobesilas monohydricus). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Postać farmaceutyczna: tabletka powlekana. Wskazania do stosowania: Objawy przewlekłej niewydolności krążenia żylnego kończyn dolnych (bóle i nocne kurcze nóg, uczucie ciężkości nóg, parestezje, obrzęk, zmiany skórne na tle zastoju krwi), żylaki kończyn dolnych. Objawowe leczenie żylaków odbytu. Dawkowanie i sposób dawkowania: Zalecana dawka dobowa dla osób dorosłych to 500 mg do 1000 mg dobezylanu wapnia jednowodnego: niewydolność żylna – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę; żylaki odbytu – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę. Podanie doustne. Tabletki należy przyjmować po posiłkach w celu uniknięcia lub zminimalizowania objawów niepożądanych dotyczących przewodu pokarmowego. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenie i środki ostrożności dotyczące stosowania: Ostrożnie stosować u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy, z nawracającym zapaleniem błony śluzowej żołądka oraz z niewydolnością nerek. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek, jeśli konieczna jest dializoterapia, dawkę produktu leczniczego należy zmniejszyć. Na podstawie doniesień o działaniach niepożądanych stwierdzono, że przyjmowanie wapnia dobezylanu jednowodnego może bardzo rzadko wywołać agranulocytozę, związaną prawdopodobnie z reakcją nadwrażliwości. Agranulocytoza może objawiać się wysoką gorączką, zakażeniami w obrębie jamy ustnej, bólem gardła, zmianami zapalnymi w obrębie odbytu i narządów płciowych oraz innymi objawami, które wskazują na zakażenie. Pacjent musi być poinformowany, że w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów zakażenia, powinien zgłosić je lekarzowi. W razie wystąpienia takiej sytuacji, konieczne jest sprawdzenie morfologii krwi wraz z rozmazem oraz zaprzestanie stosowania produktu leczniczego. Produkt zawiera laktozę jednowodną. Produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy–galaktozy. Jedna tabletka DOBENOX Forte zawiera 50 mg laktozy. Działania niepożądane: Częstość występowania działań niepożądanych określono zgodnie z konwencją MedDRA: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Zaburzenia żołądka i jelit: Rzadko: nudności, biegunka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Rzadko: odczyny skórne. Zaburzenia mięśniowo–szkieletowe i tkanki łącznej: Rzadko: bóle stawów. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: agranulocytoza. Opisywane działania niepożądane na ogół przemijały samoistnie po zaprzestaniu leczenia. W razie wystąpienia objawów zakażenia produkt należy odstawić. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO–LEK S.A. 51–131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: pozwolenie nr 22090. Kategoria dostępności: produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. 

Jak oceniasz artykuł?

Twoja ocena: Jeszcze nie oceniłeś/aś artykułu

Udostępnij tekst w mediach społecznościowych

0 komentarzy - napisz pierwszy Komentujesz jako gość [ lub zarejestruj]