REKLAMA
pt. 1 września 2023, 08:01

Obowiązkowe szczepienia ochronne określi teraz rozporządzenie…

Dotychczas rozkład i wskazanie zakresu i terminów szczepień ochronnych określał dokument publikowany przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Tzw. kalendarz szczepień zostanie teraz zastąpiony rozporządzeniem Ministra Zdrowia. Po co te zmiany? I czy coś zmieni się w kontekście samych szczepień ochronnych?

Łącznie więc, Walgreens miała przeprowadzić nawet ponad 62,8 mln szczepień (fot. Shutterstock).
Po zmianach wytyczne odnośnie szczepień będzie określało rozporządzenie a nie publikowany przez GIS "kalendarz szczepień" (fot. Shutterstock)

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się niedawno projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych. W chwili obecnej dokument jest na etapie konsultacji społecznych. Zainteresowane strony mogą zatem jeszcze zgłaszać do niego ewentualne poprawki. Po co jednak w ogóle omawiany projekt się pojawił?

Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 maja 2023 roku – czytamy w uzasadnieniu dołączonym do niniejszego pisma.

Wyrok Trybunału nakazywał określanie terminów wymagalności obowiązkowych szczepień ochronnych. Mówił też o liczbie dawek poszczególnych obowiązkowych szczepień ochronnych. Te informacje należy przedstawiać w formie aktu prawa powszechnie obowiązującego. Aktem takim jest właśnie rozporządzenie wydawane przez ministra właściwego ds. zdrowia. Dotychczas obowiązywał Program Szczepień Ochronnych na dany rok. Teraz zastąpi go właśnie to rozporządzenie. Co ono będzie zawierać?

Obowiązkowe szczepienia ochronne zawarte w rozporządzeniu

Proponowany projekt rozporządzenia zawiera wykaz chorób zakaźnych, co do których pojawi się obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych. Jak wskazuje paragraf 2 tegoż dokumentu szczepienia dotyczyć będą 14 chorób zakaźnych. Są to: błonica, gruźlica, inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae typu b, inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae, krztusiec, świnka, odra, ospa wietrzna, ostre nagminne porażenie dziecięce, różyczka, tężec, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wścieklizna i zakażenia powodowane przez rotarirusy.

Paragraf 3 z kolei określa osoby i grupy osób, które muszą poddać się szczepieniu. Wykaz ten tworzy tzw. obowiązkowy kalendarz szczepień dzieci i młodzieży. Co mówi wspomniany już paragraf 3?

Dzieci i młodzież od dnia urodzenia do ukończenia 15 roku życia obowiązane są do poddawania się obowiązkowym szczepieniom przeciw gruźlicy – brzmi podpunkt 1 punktu 1 paragrafu 3.

Inny mówi z kolei dotyczy szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce. Muszą mu się poddać dzieci i młodzież po ukończeniu 12 miesiąca życia. Obowiązek ten jest ważny do ukończenia 19 roku życia.

Terminy wymagalności, jakie powinny mieć obowiązkowe szczepienia ochronne

Do projektu rozporządzenia dołączono także Załącznik nr 1. To w nim znajdują się terminy, do ukończenia których musi się odbyć dane szczepienie ochronne. Wykaz tych terminów i dawek poszczególnych szczepionek nie bez powodu jednak został włączony do rozporządzenia. Gwarantuje on spełnienie wymogów stawianych wyrokiem TK.

Należy podkreślić, że załącznik nie ma charakteru rekomendacji medycznych dla szczepień u konkretnego dziecka. Służy wyłącznie celom prawnym – argumentuje projektodawca w uzasadnieniu.

O jakie aspekty prawne chodzi? Załącznik określa maksymalny termin wykonania danego szczepienia. Po jego przekroczeniu, jako akt prawny powszechnie obowiązujący będzie mógł być podstawą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego względem osób unikających obowiązku zaszczepienia swojego dziecka. Jak podkreśla projekt rozporządzenia – obowiązek wykonania takiego szczepienia staje się wymagalny z pierwszym dniem opóźnienia względem terminu wyznaczonego we wspomnianym załączniku. Jeśli przekroczenie nie będzie uzasadnione stwierdzeniem przez lekarza przeciwwskazań do wykonania szczepienia – odpowiedni organ administracji publicznej będzie mógł rozpocząć egzekwowanie jego wykonania.

Sanepid otrzyma informacje o wykonalności szczepień

Dalsze paragrafy projektu rozporządzenia określają sposób oraz terminy, w jakich osoby przeprowadzające obowiązkowe szczepienia ochronne muszą powiadomić o tym fakcie powiatowego inspektora sanitarnego. Sprawozdania takie dana osoba przekaże kwartalnie.

Kwartalne sprawozdanie z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych (…) jest sporządzane i przekazywane (…) państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu w terminie 7 dni od zakończenia kwartału – podkreśla paragraf 16 projektu.

Warto nadmienić, że projekt nakłada na osoby wykonujące szczepienia także obowiązek przekazywania raportu o przypadkach niewykonania szczepienia u danej osoby. Zgłosić to należy do właściwego sanepidu nie później niż 30 dni od dnia zakończenia ostatniego kwartału. Tego typu sprawozdania będzie można przekazywać w formie elektronicznej lub papierowej. Ta druga możliwość będzie jednak wymagała pokwitowania w siedzibie powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Od kiedy rozporządzenie ma wejść w życie?

Projekt zakłada, że nowe przepisy w formie rozporządzenia zaczną obowiązywać dokładnie od 1 października 2023 roku. Wyjątek stanowić ma jedynie paragraf 19 pkt 1 lit.a, który mówi o możliwości wykorzystania elektronicznego systemu wymiany informacji z sanepidem. Ten fragment ma zacząć obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2024 roku.

©MGR.FARM

Artykuł sponsorowany

Czy stres wpływa na poziom naszej odporności?

4 grudnia 202308:06

Wielkimi krokami zbliża się okres zwiększonej liczby zachorowań wśród społeczeństwa. W tym czasie warto zwrócić szczególną uwagę na kwestie związane z naszym układem odpornościowym. Wszystko, co zakłóca jego prawidłowe funkcjonowanie przyczynia się do wzrostu ryzyka zachorowania na popularne jesienią i zimą infekcje. Jednym z takich czynników jest chociażby stres…

Co możesz zarekomendować pacjentowi, który poszukuje preparatu łagodzącego objawy stresu? (fot. Shutterstock)

UKŁAD ODPORNOŚCIOWY I JEGO FUNKCJE

Układ immunologiczny to swojego rodzaju strażnik strzegący nasz organizm przed wszechobecnymi patogenami. W odpowiedzi na kontakt z patogenem układ ten aktywuje dostępne mu mechanizmy obronne. Wśród nich są przede wszystkim komórki układu immunologicznego, takie jak makrofagi, monocyty, czy też limfocyty [1]. Działanie całego systemu obronnego organizmu opiera się przede wszystkim na procesach fagocytozy, czyli likwidacji drobnoustrojów, które dostały się do organizmu. Każde zakłócenie pracy tegoż układu przekłada się na spadek odporności organizmu. Wśród czynników negatywnie wpływających na jego pracę jest m.in. stres [1].

STRES – CZYM JEST I JAK WPŁYWA NA ORGANIZM?

Stres to osobnicza, zależna od indywidualnych cech reakcja organizmu na różnego rodzaju czynniki zewnętrzne, zwane stresorami [2]. Co może być stresorami/stresogenami? Zarówno czynniki fizyczne (głód, zimno, wysiłek) jak i psychiczne (strach, depresja) i biologiczne (infekcja) [1,3]. Organizm nie pozostaje obojętny na odczuwany stres, który niejako pełni rolę regulacyjną wobec zależności zdrowie – choroba [4]. Silny, a zwłaszcza długotrwały stres obniża odporność organizmu na czynniki stresogenne i zaburza homeostazę całego organizmu, w tym funkcjonowanie układu odpornościowego [5,6]. W jaki sposób?

WZAJEMNA ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY UKŁADEM NERWOWYM, ODPORNOŚCIOWYM I HORMONALNYM

Zapamiętaj – układ nerwowy jest nierozerwalnie powiązany z układem hormonalnym i układem immunologicznym [1,6,7]. Narażenie organizmu na stres (zwłaszcza chroniczny) potęguje zmiany neurohormonalne w jego obrębie [1]. Stres moduluje pracę układu nerwowego, który poprzez wpływ na wytwarzanie hormonów wywołuje zmiany w obrębie funkcjonowania systemu odpornościowego całego organizmu. Dlatego też należy walczyć ze stresem – łagodząc tym samym jego wpływ na odporność w okresie jesienno – zimowym. Bezsprzecznie główną rolę w tym całym mechanizmie odgrywa kortyzol [7].

HORMON STRESU – KORTYZOL – W JAKI SPOSÓB OBNIŻA ODPORNOŚĆ?

Kortyzol to hormon glikokortykosteroidowy, którego produkcja wzrasta w sytuacjach stresowych [5,7,8,9]. Kortyzol syntetyzowany jest przez nadnercza, będące częścią tzw. osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA) [7,8]. Oś ta to jeden z najważniejszych sposobów oddziaływania układu nerwowego na reakcje odpornościowe [9]. A wszystko to właśnie za sprawą kortyzolu. Stres, za sprawą zwiększonej ilości kortyzolu, przyczynia się do wzmożonej immunosupresji – kortyzol obniża poziom odporności komórkowej w obrębie układu immunologicznego i tym samym upośledza jego pracę [6]. W jaki dokładnie sposób? Okazuje się, że zwiększone ilości kortyzolu zakłócają równowagę w obrębie limfocytów Th1 i Th2, hamują proliferację limfocytów i uwalnianie czynników prozapalnych [1]. Mówiąc zatem ogólnikowo – stres zmniejsza całkowitą liczbę limfocytów i przyczynia się do spadku odporności [1]. Mając zatem na uwadze, że poziom kortyzolu bardzo mocno reaguje na stres – w jaki sposób można zminimalizować wpływ stresu na układ immunologiczny [8]?

JAK ZMNIEJSZYĆ STRES I OGRANICZYĆ JEGO WPŁYW NA HOMEOSTAZĘ ORGANIZMU?

Najlepszym rozwiązaniem byłoby unikanie czynników stresogennych. Wszyscy wiemy jednak, że zwykle jest to niemożliwe lub przynajmniej trudne do wykonania. Z pomocą przyjść mogą jednak związki obecne w niektórych roślinach, stanowiące podstawę niektórych produktów dostępnych w aptekach. Mowa chociażby o walerianie, chmielu czy też męczennicy [10].

Dlaczego akurat te 3 konkretne rośliny? Chociażby dlatego, że posiadają dobrze udokumentowany, pozytywny wpływ na redukcję stresu [11]. Warto też wiedzieć, że zarówno waleriana, chmiel oraz męczennica wpisane są przez Europejską Agencję Leków do monografii obejmującej produkty stosowane w redukowaniu łagodnych objawów stresu psychicznego [11]. Pamiętaj o tym, rekomendując preparat mający na celu wsparcie pacjenta w sytuacjach stresowych.

VALUSED TO PRODUKT LECZNICZY NA BAZIE WALERIANY, CHMIELU I MĘCZENNICY

Co możesz zarekomendować pacjentowi, który poszukuje preparatu łagodzącego stany napięcia nerwowego? Zwłaszcza w nadchodzącym okresie jesienno – zimowym, kiedy wiesz już, że stres potrafi osłabić działanie układu odpornościowego? Warto wybrać produkt leczniczy na bazie sprawdzonych substancji. Takim preparatem jest chociażby lek Valused [12].

W składzie produktu leczniczego Valused znajdują się wyciągi z kozłka lekarskiego, chmielu zwyczajnego i męczennicy cielistej [12]. Produkt łagodzi objawy napięcia nerwowego, wynikające chociażby z narażenia na sytuacje stresogenne. Dodatkowo może być również stosowany, jako środek wspomagający w trudnościach z zasypianiem na tle nerwowym [12]. Rekomendowany jest osobom dorosłych oraz pacjentom powyżej 12 roku życia [12].  Valused to dobre rozwiązanie także dla osób, u których ciągłe narażenie na stres może negatywnie wpływać na poziom odporności. Pamiętaj o tym.


Literatura:
  1. Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, Ewelina Dymarska, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, nr 19(2)/2016
  2. Magnesium status and stress: the vicious circle concept revisited, Gisele Pickering, Andre Mazur, Marion Trousselard, Przemysław Bienkowski, Natalia Yaltsewa, Mohamed Amessou, Lionel Noah, Etienne Pouteau, Nutrients 2020, 12, 3672
  3. Pojęcie stresu w medycynie i psychologii, Agnieszka Grygorczuk, Psychiatry 2008; 5:111-115
  4. Problematyka stresu – przegląd koncepcji, Anna Kaczmarska, Patrycja Curyło-Sikora, Hygeia Public Health 2016, 51(4): 317-321
  5. Understanding the relationships between physiological and psychosocial stress, cortisol and cognition, Katharine Ann James, Juliet Ilena Stromin, Nina Steenkamp, Macr Irwin Combrinck, Front Endocrinol. 2023, 14:1085950.
  6. Rola hormonów w regulacji homeostazy organizmu człowieka, Bogusław Pawlaczyk, Homines Hominibus, Vol.6, 2010, 7-20
  7. Molecular links between endocrine, nervous and immune system during chronic stress, Roberto Zefferino, Sante Di Gioia, Massimo Conese, Brain and Behavior, 2021;11:e01960
  8. Diurnal cortisol slopes and mental and physical health outcomes: a systematic review and meta-analysis, Emma K. Adam, et.al., Psychoneuroendocrinology 2017 September; 83:25-41
  9. Wpływ stresu na układ odpornościowy w przebiegu choroby nowotworowej z perspektywy biomedycznej, Agnieszka Rolińska, Jacek Furmaga, Wojciech Czyżewski, Psychoonkologia 2017, 21(2): 58-65
  10. Surowce roślinne o działaniu przeciwlękowym i antydepresyjnym, Gerard Nowak, Herba Polonica, vol 55, no 1, 2009
  11. Medicinal plants used for anxiety, depression, or stress treatment: an update, Masa Kenda, et.al., Molecules 2022,27,6021
  12. Charakterystyka Produktu Leczniczego Valused

Jak oceniasz artykuł?

Twoja ocena: Jeszcze nie oceniłeś/aś artykułu

Udostępnij tekst w mediach społecznościowych

0 komentarzy - napisz pierwszy Komentujesz jako gość [ lub zarejestruj]