POWIETRZE JAKO ZŁOŻONA MIESZANINA

Powietrze otaczające nas zewsząd to wbrew pozorom niezwykle złożona mieszanina gazów, aerozoli
i zawieszonych w nich różnorodnych substancji i cząsteczek. Powietrze na zewnątrz budynków pełne jest licznych zanieczyszczeń, na które szczególnie wrażliwe są:

● małe dzieci,
● osoby z chorobami układu oddechowego,
● osoby z chorobami krążenia,
● chorzy na cukrzycę i osoby otyłe,
● osoby starsze [1].

Polska z najwyższym wskaźnikiem zanieczyszczenia powietrza w Unii Europejskiej może „pochwalić” się znacznie przekroczonymi normami ilości pyłu zawieszonego – szczególnie cząsteczek o średnicy poniżej 2,5µm (PM 2.5 ) [1]. W skład tego typu zanieczyszczeń wchodzą m.in.:

● wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne pochodzące ze spalania paliw kopalnych,
● dioksyny,
● metale ciężkie,
● dwutlenek siarki,
● dwutlenek azotu,
● tlenek węgla,
● gazy ze spalin samochodowych [1].

Należy wiedzieć, że istnieje zależność pomiędzy ekspozycją na zanieczyszczenia pyłowe
a zachorowalnością na różne schorzenia i umieralnością [1]! To szczególnie ważne, zważywszy na fakt, że spora część tych zanieczyszczeń przedostaje się przez drzwi czy okna do wnętrza budynków –
w tym także aptek.

POWIETRZE WEWNĄTRZ APTEKI – POD LUPĄ

Na wstępie bardzo ważna informacja – koncentracja zanieczyszczeń w środowisku wewnętrznym jest dużo większa niż w środowisku zewnętrznym [2]! Niemożliwe? A jednak! Fakt ten jest o tyle istotny, że blisko 87% czasu człowiek spędza wewnątrz różnych pomieszczeń [2]! Powietrze wewnątrz budynków (a zwłaszcza w placówkach ochrony zdrowia) zawiera:

● Bioaerozole, czyli kompleks materiałów biologicznych (cząsteczek wirusów, bakterii, zarodników grzybów) oraz ich endotoksyn i enzymów. Są to też pyłki kwiatowe czy też złuszczony naskórek.
● Cząsteczki kurzu i elementy dymu tytoniowego.
● Cząsteczki pochodzące ze spalania paliw kopalnych i ze spalin samochodowych, przedostające się do wnętrza budynków z zewnątrz [2].

Warto też wiedzieć, że bioaerozole o wielkości od 1 do 5µm zwykle utrzymują się w powietrzu i nie osiadają – stanowiąc istotny czynnik ryzyka różnorodnych schorzeń [2].

WPŁYW OBECNOŚCI PATOGENÓW I ZANIECZYSZCZEŃ W POWIETRZU NA ORGANIZM

Jak można przypuszczać – obecność bioaerozoli i zanieczyszczeń powietrznych nie jest obojętna dla ludzkiego zdrowia. Już Hipokrates pisał, że „gdy powietrze jest zainfekowane zanieczyszczeniami wrogimi dla rasy ludzkiej – człowiek staje się chory” [3]. To stare powiedzenie doskonale sprawdza się również obecnie. Zanieczyszczenia powietrza zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju m.in. infekcji dróg oddechowych [1]. Obecność ich w pomieszczeniach zamkniętych dodatkowo zwiększa możliwości rozprzestrzeniania się bioaerozoli (cząsteczki PM 2.5 i dwutlenek azotu mogą służyć za nośniki dla cząsteczek wirusów) [1,2,4]. Dwutlenek siarki może indukować skurcz oskrzeli i podrażnienia błon śluzowych dróg oddechowych [5]. Tlenek azotu zaś zmniejsza zdolność do samooczyszczania dróg oddechowych i zwiększa tym samym ryzyko rozwoju infekcji w układzie oddechowym. Podobne problemy obserwuje się po ekspozycji na pył zawieszony – występują wówczas trudności w oddychaniu [5]. Zanieczyszczenia powietrza negatywnie wpływać też mogą na zdrowie psychiczne i samopoczucie [4].

Obecność w zamkniętej przestrzeni apteki wielu mikroorganizmów zawieszonych w powietrzu sprzyja ich dostawaniu się do dróg oddechowych obecnych w aptece osób. Dotyczy to nie tylko pacjentów, ale i personelu fachowego. Długotrwałe narażenie na kontakt z cząsteczkami wirusów i bakterii może sprzyjać częstej absencji w pracy. Obecność zaś chorych farmaceutów za pierwszym stołem to z kolei niezbyt dobra wizytówka konkretnej placówki.

Co zatem zrobić?

OCZYSZCZANIE POWIETRZA SPOSOBEM NA CZYSTE POWIETRZE!

W okresie zwiększonej chorobotwórczości patogenów jednym z kluczowych elementów, zwiększających bezpieczeństwo zarówno pacjentów, jak i samego personelu apteki jest efektywne usuwanie zanieczyszczeń mikrobiologicznych [6]! Posłużyć do tego mogą nowoczesne oczyszczacze powietrza. Jednym z ciekawych rozwiązań może być oczyszczacz powietrza AeraMax Professional. W zależności od powierzchni oczyszczanego pomieszczenia mamy do wyboru różne rodzaje urządzeń, które gwarantują usuwanie 99,97% zanieczyszczeń w postaci bakterii i wirusów z powietrza. Możliwe jest to m.in. dzięki czterostopniowemu systemowi oczyszczania powietrza przy użyciu różnych filtrów, a także poprzez system jonizacji powietrza. Oczyszczacze powietrza AeraMax posiadają także automatyczny system, który dostosowuje pracę urządzenia do jakości powietrza wewnątrz pomieszczenia. Jednocześnie urządzenia te reagują na obecność osób w pomieszczeniu i dostosowują swoją pracę do ilości zanieczyszczeń – a to wszystko przy zachowaniu niezwykle cichego trybu pracy. Dzięki temu nie dekoncentrują ani nie zagłuszają naszych rozmów z pacjentami. AeraMax to zatem wydajne, ciche i inteligentne rozwiązanie, które można zainstalować również na ścianie, aby nie stanowiło przeszkody dla Twoich pacjentów. Skuteczność oczyszczaczy AeraMax została potwierdzona wieloma niezależnymi badaniami przeprowadzonymi w akredytowanych laboratoriach. Dzięki temu możemy mieć pewność redukcji wirusów i bakterii z powietrza na poziomie nawet 99,97%! Oczyszczacz jest niezwykle intuicyjny, wystarczy zamontować go na ścianie i uruchomić, a on zweryfikuje „co wisi w powietrzu”. Poinformuje Cię również, gdy konieczna będzie wymiana filtra.

Literatura:
1. Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, Krakowski Alarm Smogowy, pod redakcją Jakuba Jędraka, publikacja pod patronatem Polskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej, Wojskowego Instytutu Medycznego i Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP.
2. Zanieczyszczenia mikrobiologiczne w powietrzu wewnętrznym, Urszula Gąska- Jędruch, Marzenna R. Dudzińska, Zakład Inżynierii Środowiska Wewnętrznego, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Lubelska.
3. Czyste powietrze w salach operacyjnych, materiały szkoleniowe dla pielęgniarek epidemiologicznych, Zeszyt IV, Dorota Gregorowicz – Warpas, Anna Pałubicka, Andrzej Wolski, Krzysztof Kaiser, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, Wrocław 2005.
4. Climate change, environment pollution, COVID-19 pandemic and mental health, Donatella Marazziti, et.al., Science of the Total Environment 773 (2021).
5. Zanieczyszczenie powietrza w Polsce – stan, przyczyny i skutki, Magdalena Kuchcik, Paweł Milewski, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. St. Leszczyckiego PAN w Warszawie.
6. Stanowisko zespołu ekspertów Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa w sprawie zastosowania lamp bakteriobójczych UV w zakładach opieki zdrowotnej z dnia 1.02.2008 r., aktualizacja 10.04.2019 r., Stowarzyszenie Higieny Lecznictwa.