Alergiczny nieżyt nosa może mieć wpływ na wydajność w pracy – FAKT

Alergiczny nieżyt nosa wpływa ogromnie na jakość życia, życie społeczne, a także ma niekorzystny wpływ na wydajność w pracy oraz wyniki w nauce [1]. Według przeprowadzonych badań ANN wpływa na funkcje poznawcze, a także na długotrwałe skupienie [2]. Może być on także przyczyną zaostrzenia innych chorób dróg oddechowych, np. zapalenia zatok przynosowych albo astmy [3].

Alergiczny nieżyt nosa może wystąpić w każdym wieku – FAKT

Podobnie jak wiele innych chorób alergicznych, ANN wystąpić może w każdym wieku, lecz częstotliwość jego występowania jest najmniejsza u dzieci poniżej 5 roku życia, a gwałtownie wzrasta w okresie dojrzewania. Najczęściej występuje u osób pomiędzy 20, a 40 rokiem życia [3].

Czytaj również:

• Rekomendacja preparatów w nieżycie nosa – jaki dla Twojego pacjenta?

Objawy alergicznego nieżytu nosa dotyczą jedynie nosa – MIT

Alergiczny nieżyt nosa jest kliniczne jawną chorobą nosa, która pojawia się po ekspozycji na alergen w wyniku zapalenia błony śluzowej nosa zależnego od przeciwciał IgE [4]. U pacjenta z ANN mogą wystąpić objawy takie jak: wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, świąd nosa, kichanie (szczególnie seryjne), upośledzenie drożności nosa, a także zaczerwienienie, świąd i łzawienie oczu [2, 4].

Żółta wydzielina z nosa pozwala na wykluczenie ANN – MIT

Wydzielina z nosa w przebiegu alergicznego nieżytu nosa zwykle jest wodnista, ale zmiana jej barwy oraz konsystencji nie stawowi zaprzeczenia alergii, gdyż np. eozynofile zabarwiają wydzielinę na żółto. Pacjenci chorujący długi czas mogą nie odczuwać dyskomfortu związanego z blokadą nosa i zgłaszać tego objawu [2].

Alergiczny nieżyt nosa związany jest tylko z miejscową nadprodukcją przeciwciał IgE – MIT

ANN związany jest z miejscową oraz ogólnoustrojową nadprodukcją swoistych przeciwciał IgE, co jest odpowiedzią na kontakt z alergenem. Zazwyczaj są to alergeny wziewne sezonowe, np. pyłki roślin wiatropylnych, ale też całoroczne – naskórek i sierść zwierząt, pleśnie, roztocze kurzu domowego. ANN rzadziej jest wywoływany przez alergeny zawodowe (np. lateks) albo pokarmowe [3].

Leczenie ANN ma na celu jedynie opanowanie uciążliwych objawów – MIT

Postępowanie terapeutyczne u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa obejmuje leczenie farmakologiczne, immunoterapię swoistą, unikanie ekspozycji na alergen, a także jako leczenie wspomagające – zabieg chirurgiczny. Leczenie tego schorzenia oprócz opanowania bardzo uciążliwych dla pacjenta objawów, ma na celu również powstrzymanie rozwoju astmy oskrzelowej [3].

W zależności od nasilenia objawów leki powinny być włączane stopniowo – FAKT

W terapii farmakologicznej obowiązuje zasada stopniowego włączania leków w zależności od nasilenia objawów [3].  Za leki pierwszego rzutu w ANN uznawane są leki przeciwhistaminowe II i III generacji (lewocetyryzyna, feksofenadyna, desloratadyna, rupatadyna, bilastyna), redukujące objawy takie jak wydzielina z nosa, kichanie, świąd z nosa.  Leki przeciwhistaminowe takie jak azelastyna i lewokabastyna mogą być też podawane miejscowo (donosowo i dospojówkowo). Ich działanie jest podobne, jak tych przyjmowanych doustnie [3, 5]. W umiarkowanych i ciężkich postaciach ANN zalecane są donosowo glikokortykosteroidy, wygaszające wszystkie objawy alergicznego nieżytu nosa łącznie z jego blokadą [3]. Do pozostałych leków stosowanych w terapii ANN należą: leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa (α-mimetyki donosowe- ksylometazolina, okymetazolina, tetryzolina, nafazolina czy doustne – pseudoefedryna), kromony, bromek ipratropium, mukolityki, leki antyleukotrienowe [5].  Doustne sympatykomimetyki  są bardzo skuteczne w kombinacji z lekiem przeciwhistaminowym, lecz nie powinny być stosowane dłużej niż 10-14 dni [3].

Wariant terapii zależy od rodzaju i stopnia nasilenia objawów – FAKT

Wybór stosowanych leków zależy od stopnia nasilenia i rodzaju objawów. W zależności od wieku, zawodu, a nawet płci, te same objawy chorobowe mogą być diametralne inaczej interpretowane [4]. W przypadku łagodnych, okresowych objawów, kiedy dominuje wodnista wydzielina, świąd nosa i kichanie, lekiem z wyboru jest lek przeciwhistaminowy. Kiedy objawy zaczynają się przedłużać i zaczyna dominować niedrożność nosa, zalecane jest zastosowanie GKS. Połączenie obu leków wskazane jest u pacjentów z najbardziej uciążliwymi objawami [6].

Leki przeciwhistaminowe skutecznie znoszą wszystkie objawy ANN – MIT

Leki przeciwhistaminowe redukują świąd nosa, kichanie oraz wydzielinę z nosa. Stosowane doustnie nie przynoszą jednak znaczącej ulgi przy istniejącej już blokadzie nosa i zaburzeniach węchu, zależących od innych mediatorów niż histamina. W pewnym stopniu mogą zapobiegać  obrzękowi błony śluzowej nosa oraz jego blokadzie, jednak wyłącznie gdy zastosowane są odpowiednio wcześniej, jeszcze przed ekspozycją na alergen [4].

Pełen efekt działania GKS widoczny jest od razu po zastosowaniu – MIT

Glikokortykosteroidy donosowe wykazują silne działanie przeciwzapalne na błonę śluzową nosa [6]. Ich działanie rozwija się jednak dosyć wolno (8-12h), a efekt maksymalny zostaje osiągnięty w ciągu kilku dni. Powinny być stosowane regularnie. Ze względu, iż pacjenci pełne działanie odczuwają dopiero po kilku dniach od ich zastosowania, w początkowym okresie terapii należy zastosować leki zmniejszające obrzęk błony śluzowej nosa (ogólnie albo miejscowo), a także leki przeciwhistaminowe ( doustnie lub miejscowo) [4].

Płukanie nosa roztworami soli fizjologicznej korzystnie wpływa na proces leczenia – FAKT

W terapii alergicznego nieżytu nosa duże znaczenie ma usunięcie alergenów, które osadzają się na błonie śluzowej nosa, a w efekcie zmniejszenie ilości alergenu wpływającego na błonę śluzową, a także skrócenie czasu jego kontaktu z błoną. Pacjentom z ANN oprócz leczenia farmakologicznego zalecane jest przepłukiwanie jam nosa roztworem soli fizjologicznej bądź wody morskiej, celem usunięcia osadzonego na nich alergenu [4].

Literatura:

1. Sybilski A. J. Praktyczne wytyczne postępowania w alergicznym nieżycie nosa, Medycyna po Dyplomie, 09/2015:9-14
2. Sybilski A. J. Alergiczny nieżyt nosa- diagnostyka i terapia, Medycyna po Dyplomie,10/2017:12-19
3. Brzoznowski W. Standardy diagnostyczne i terapeutyczne alergicznego nieżytu nosa, Forum Medycyny Rodzinnej 2009, Vol. 3, Nr 3:173-180
4. Rapiejko P. Kompleksowe leczenie alergicznego nieżytu nosa, Alergoprofil 2015, Vol.11, Nr 1, 6-19
5. Falta-Krzych E., Samoliński B. Polskie standardy leczenia alergicznego nieżytu nosa, Lekarz POZ 1/2016:58-60
6. Śliwińska-Kowalska Leczenie alergicznego i infekcyjnego nieżytu nosa i zatok przynosowych w świetle konsensusów międzynarodowych, Otolaryngologia 2016, 15 (4): 145-151