Neurorx i Relief Therapeutics Holding AG ogłosiły, że lek RLF-100 (awiptadil) przynosi znaczącą korzyść kliniczną u pacjentów z ciężką postacią COVID-19 i chorobami współistniejącymi. 90 pacjentów otrzymywało lek w ramach procedury rozszerzonego dostępu (EAP) zatwierdzonej przez Amerykańską Agencję Lekową (FDA). Pacjenci mieli również inne, ciężkie schorzenia towarzyszące tj. niedawno przebyty zawał serca, chorobę onkologiczną czy  przebyty przeszczep.  W związku z tym nie można było ich zakwalifikować do randomizowanego badania 2b/3, które ocenia bezpieczeństwo i skuteczność leku RLF-100, NCT04311697. Pacjenci otrzymywali wlewy RLF-100, przez 12 godzin, w rosnących dawkach 50/100/150 pmol/kg/h przez 3 kolejne dni. Do 28 dnia obserwacji przeżyło 72% chorych.

25 szpitali w USA zapisuje pacjentów do terapii awiptadilem w ramach EAP. Producent poinformował, że ta ścieżka dostępu objęła już kolejnych 175 chorych. Doniesienia o wynikach takiego postępowania są bardzo obiecujące. 04.08.2020 r. opublikowano podsumowanie prospektywnego badania kontrolnego z  Houston Methodist Hospital. Objęło ono  pacjentów z krytycznym COVID-19, leczonych  w czerwcu i lipcu 2020 r. Z grupy 21 pacjentów po zastosowaniu RLF-100, do 28 dnia obserwacji przeżyło 19. W grupie kontrolnej, objętej standardową opieką, do 28 dnia  przeżyły 4 osoby na 24.

Efekt leczenia był wielowymiarowy i przyniósł np. 75% redukcję poziomu interleukiny 6, uważanej za główny marker cytokinowy ciężkiego COVID-19. W przebiegu tej choroby, u około 20 % pacjentów dochodzi do ARDS, zespołu ostrej niewydolności oddechowej. Szczególnie narażone na rozwój tego słabo rokującego zespołu, są osoby starsze z chorobami współtowarzyszącymi. Objawami jest silna duszność, niedotlenienie, zaburzenia krzepnięcia z rozwojem zakrzepicy i ostatecznie  uszkodzenie wielonarządowe z zapaleniem płuc. Śmiertelność w tej grupie chorych sięga do 70%.

RLF-19 i VIP

RLF-19 jest syntetyczną pochodną VIP- wazoaktywnego polipeptydu jelitowego. Lek ten jest zarejestrowany w Europie do leczenia zaburzeń erekcji. W 2001 r. uzyskał tytuł leku sierocego w USA, ze wskazaniem ARDS i w 2005 r. w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego. Podobnie EMA w 2006 r. nadała mu oznaczenie leku sierocego w leczeniu ostrego uszkodzenia płuc i w 2007 r. w leczeniu sarkoidozy.

Badania wskazują, że VIP jest silnie wyrażony w płucach i zapobiega aktywacji kaspazy-3 indukowanej przez N-metylo-D-asparaginian (NMDA) hamując  produkcję cytokin zapalnych tj. IL-6 i TNFa. Substancja wiąże się z komórką pęcherzykową płuc II, w której występują receptory ACE2, enzymu docelowego dla nowego betakoronawirusa. W tych pneumocytach SARS-CoV-2 replikuje się najintensywniej i jednocześnie to one są głównie odpowiedzialne za przenoszenie tlenu. Komórki płuc II mają na powierzchni, skoncentrowane receptory dla VIP.

Przypuszcza się, że VIP może specyficznie  chronić te pneumocyty przed uszkodzeniem. Dodatkowo badania brazylijskie donoszą, że VIP hamuje replikację SARS-CoV-2 w komórkach ludzkich płuc i monocytach ( komórkach odpornościowych). Ci sami badacze wskazali, że osoby, które przeszły ciężki COVID-19, miały wyższy poziom wazoaktywnego polipeptydu jelitowego we krwi niż ci, którzy zmarli z powodu niewydolności oddechowej.

Powyższe, pozytywne wyniki, przynoszą długo oczekiwaną nadzieję na skuteczną terapię zmniejszającą śmiertelność obserwowaną w ciężkim stadium COVID-19. Producent RLF-100 podjął już kroki nad zorganizowaniem europejskich badań klinicznych .

Źródła:

• https://relieftherapeutics.com/newsblog/neurorx-and-relief-announce-initial-successful-results-from-expanded-access-use-of-rlf-100-aviptadil-in-patients-with-critical-covid-19-and-severe-comorbidity-72-survival-seen-in-icu-patients
• https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04453839
• https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.07.25.220806v2.full
• https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3665228