REKLAMA
pon. 3 lipca 2023, 12:30

Rynek apteczny utrzymuje tendencję wzrostową

Wybuch pandemii i lockdown przyczyniły się w 2020 roku do widocznego spadku obrotów w aptekach. Okazuje się jednak, że obecnie nie ma już śladu po tej sytuacji. Wręcz przeciwnie – rynek apteczny w Polsce dynamicznie się rozwija. W jakich kategoriach jest to najbardziej widoczne? Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie przeanalizowaliśmy najnowszą, piątą edycję raportu „Rynek apteczny w Polsce”.

Projekt nowelizacji ustawy refundacyjnej zawiera złagodzenie konsekwencji naruszenia przez aptekę art. 86a Prawa farmaceutycznego (fot. Shutterstock)
Wartość rynku aptecznego w Polsce wyraźnie wzrosła w ostatnim okresie (fot. Shutterstock)

Raport przygotowany przez GrantThornton bierze pod uwagę najważniejsze kwestie związane z rynkiem aptecznym w naszym kraju. Najnowsze jego wydanie porównuje okres pomiędzy rokiem 2021 a LTM 2023 (tj. okresem 12 miesięcy pomiędzy kwietniem 2022 a marcem 2023 roku).

Wzrost sprzedaży na rynku aptecznym pomiędzy 2021 r. a LTM 2023 wyniósł 16,8% – czytamy we wprowadzeniu do wspomnianego już raportu.

Z czego wynikał tak wyraźny wzrost, który objął cały rynek apteczny w Polsce? Przyczyn było dużo, jednak najważniejsze z nich pojawiły się na początku 2022 roku wraz z wybuchem wojny na Ukrainie. Dodatkowo pomocne w tym kontekście okazały się kolejne fale zachorowań na COVID-19.

Tendencja wzrostowa rozpoczęła się wraz z wybuchem pandemii w 2020 roku i była umacniania przez jej kolejne fale – podkreślają autorzy opracowania.

Czytaj również: Sprzedaż na rynku aptecznym rośnie, mimo spadku liczby aptek

Jak zatem zmieniała się sytuacja aptek w Polsce w analizowanym okresie?

Rynek apteczny nadal traci apteki, choć nieco wolniej…

W odniesieniu do liczby aptek w naszym kraju nadal utrzymuje się trend spadkowy. Na koniec 2022 roku funkcjonowało w Polsce 12.868 aptek, z czego 12.824 były aktywne. Liczba ta oznacza spadek ilości placówek aptecznych rok do roku o 274.

Najwięcej aktywnych aptek znajdziemy na obszarach o wyższej liczbie mieszkańców, z większymi ośrodkami miejskimi oraz bardziej rozwiniętych gospodarczo – czytamy w raporcie.

Tezę tę potwierdzają dane przytoczone w opracowaniu. Najwięcej aptek funkcjonuje obecnie w województwie mazowieckim (1728) oraz śląskim i wielkopolskim. Dla porównania w województwie opolskim jest ich tylko 321. Ilość aptek pozwala także określić ilość mieszkańców na nie przypadających. Okazuje się, że średnio jest to 2945 osób na 1 aptekę. W rozbiciu na konkretne województwa widać jednak pewne różnice.

Największe zagęszczenie aptek jest w województwie łódzkim, gdzie na 1 aptekę przypada 2700 mieszkańców – informuje najnowszy raport.

Z funkcjonujących w Polsce aptek blisko 41% to jednoosobowe działalności gospodarcze lub spółki cywilne. Około 30% to już spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, należące głównie do dużych, ogólnopolskich sieci aptecznych.

Wartość rynku aptecznego rośnie pomimo spadku ilości aptek

Rynek apteczny w naszym kraju w LTM’23 wyniósł ponad 47,3 mld zł. W porównaniu do roku 2021 jest to wzrost o blisko 6,8 mld zł. W analogicznym okresie wzrosła również sprzedaż leków – o ponad 16%. Z czego to wynika?

To efekt rosnących cen leków, a także wzrostu wolumenów sprzedaży oraz liczby klientów – przekonują twórcy publikacji.

Wśród głównych powodów wzrostu wartości całego rynku autorzy wymieniają przede wszystkim wybuch wojny w Ukrainie i związany z tym napływ uchodźców do naszego kraju. Bezpośrednio z tą sytuacją związane było przyznanie uchodźcom praw do świadczeń medycznych, co także zwiększyło apteczną sprzedaż. Nie bez znaczenia była także sytuacja związana z COVID-19.

W okresach zwiększonej zachorowalności na COVID-19 widać było istotny wzrost liczby wizyt w aptekach – sugerują autorzy raportu.

Rozpatrując poszczególne segmenty aptecznej sprzedaży okazuje się, że w analizowanym okresie miał miejsce 8% wzrost sprzedaży leków Rx refundowanych. Z kolei segment leków OTC urósł o ponad 22%. Podobnie sytuacja wyglądała w kontekście leków na receptę nierefundowanych. Tutaj obserwowany wzrost dobił do 23%. Ale nie tylko ilość sprzedanych opakowań przyczyniła się do zwiększenia wartości całego rynku aptecznego. Duże znaczenie miała także cena leków…

Inflacja mocno uderzyła po kieszeni pacjentów…

W porównaniu do roku 2021 średnia cena opakowania w LTM’23 wzrosła z 24 zł do 26 zł. Jednym z głównych czynników, które wpłynęły na tego typu zmiany była właśnie inflacja. W związku z nią ceny leków nierefundowanych wzrosły o 13,2%, a leków OTC o 13,7%.

Powyższe dane wskazują, że konsumenci nie kupowali większej liczby opakowań leków, a płacili istotnie więcej za średni paragon – podkreśla najnowsza edycja raportu o rynku aptecznym w Polsce.

Pomimo, że przeciętna marża generowana przez rynek apteczny wzrosła o 18,2%, to apteki utrzymały jednak procentową marżę brutto na niezmienionym praktycznie poziomie. W 2021 roku było to 24,9% versus 25,3% w LTM’23. Jedną z przyczyn jest zapewne właśnie inflacja.

Wzrost cen na półkach aptek to odpowiedź na rosnące koszty zakupu leków od ich producentów i dystrybutorów oraz rosnące koszty prowadzenia bieżącej działalności – ocenia Aleksander Zaremba w najnowszym raporcie.

Ciekawostką jest także spadek udziału refundacji w obrocie aptecznym. W okresie LTM’23 było to 21,7%, co oznacza spadek o 2 punkty procentowe versus rok 2021.

©MGR.FARM

Artykuł sponsorowany

Czy stres wpływa na poziom naszej odporności?

4 grudnia 202308:06

Wielkimi krokami zbliża się okres zwiększonej liczby zachorowań wśród społeczeństwa. W tym czasie warto zwrócić szczególną uwagę na kwestie związane z naszym układem odpornościowym. Wszystko, co zakłóca jego prawidłowe funkcjonowanie przyczynia się do wzrostu ryzyka zachorowania na popularne jesienią i zimą infekcje. Jednym z takich czynników jest chociażby stres…

Co możesz zarekomendować pacjentowi, który poszukuje preparatu łagodzącego objawy stresu? (fot. Shutterstock)

UKŁAD ODPORNOŚCIOWY I JEGO FUNKCJE

Układ immunologiczny to swojego rodzaju strażnik strzegący nasz organizm przed wszechobecnymi patogenami. W odpowiedzi na kontakt z patogenem układ ten aktywuje dostępne mu mechanizmy obronne. Wśród nich są przede wszystkim komórki układu immunologicznego, takie jak makrofagi, monocyty, czy też limfocyty [1]. Działanie całego systemu obronnego organizmu opiera się przede wszystkim na procesach fagocytozy, czyli likwidacji drobnoustrojów, które dostały się do organizmu. Każde zakłócenie pracy tegoż układu przekłada się na spadek odporności organizmu. Wśród czynników negatywnie wpływających na jego pracę jest m.in. stres [1].

STRES – CZYM JEST I JAK WPŁYWA NA ORGANIZM?

Stres to osobnicza, zależna od indywidualnych cech reakcja organizmu na różnego rodzaju czynniki zewnętrzne, zwane stresorami [2]. Co może być stresorami/stresogenami? Zarówno czynniki fizyczne (głód, zimno, wysiłek) jak i psychiczne (strach, depresja) i biologiczne (infekcja) [1,3]. Organizm nie pozostaje obojętny na odczuwany stres, który niejako pełni rolę regulacyjną wobec zależności zdrowie – choroba [4]. Silny, a zwłaszcza długotrwały stres obniża odporność organizmu na czynniki stresogenne i zaburza homeostazę całego organizmu, w tym funkcjonowanie układu odpornościowego [5,6]. W jaki sposób?

WZAJEMNA ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY UKŁADEM NERWOWYM, ODPORNOŚCIOWYM I HORMONALNYM

Zapamiętaj – układ nerwowy jest nierozerwalnie powiązany z układem hormonalnym i układem immunologicznym [1,6,7]. Narażenie organizmu na stres (zwłaszcza chroniczny) potęguje zmiany neurohormonalne w jego obrębie [1]. Stres moduluje pracę układu nerwowego, który poprzez wpływ na wytwarzanie hormonów wywołuje zmiany w obrębie funkcjonowania systemu odpornościowego całego organizmu. Dlatego też należy walczyć ze stresem – łagodząc tym samym jego wpływ na odporność w okresie jesienno – zimowym. Bezsprzecznie główną rolę w tym całym mechanizmie odgrywa kortyzol [7].

HORMON STRESU – KORTYZOL – W JAKI SPOSÓB OBNIŻA ODPORNOŚĆ?

Kortyzol to hormon glikokortykosteroidowy, którego produkcja wzrasta w sytuacjach stresowych [5,7,8,9]. Kortyzol syntetyzowany jest przez nadnercza, będące częścią tzw. osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA) [7,8]. Oś ta to jeden z najważniejszych sposobów oddziaływania układu nerwowego na reakcje odpornościowe [9]. A wszystko to właśnie za sprawą kortyzolu. Stres, za sprawą zwiększonej ilości kortyzolu, przyczynia się do wzmożonej immunosupresji – kortyzol obniża poziom odporności komórkowej w obrębie układu immunologicznego i tym samym upośledza jego pracę [6]. W jaki dokładnie sposób? Okazuje się, że zwiększone ilości kortyzolu zakłócają równowagę w obrębie limfocytów Th1 i Th2, hamują proliferację limfocytów i uwalnianie czynników prozapalnych [1]. Mówiąc zatem ogólnikowo – stres zmniejsza całkowitą liczbę limfocytów i przyczynia się do spadku odporności [1]. Mając zatem na uwadze, że poziom kortyzolu bardzo mocno reaguje na stres – w jaki sposób można zminimalizować wpływ stresu na układ immunologiczny [8]?

JAK ZMNIEJSZYĆ STRES I OGRANICZYĆ JEGO WPŁYW NA HOMEOSTAZĘ ORGANIZMU?

Najlepszym rozwiązaniem byłoby unikanie czynników stresogennych. Wszyscy wiemy jednak, że zwykle jest to niemożliwe lub przynajmniej trudne do wykonania. Z pomocą przyjść mogą jednak związki obecne w niektórych roślinach, stanowiące podstawę niektórych produktów dostępnych w aptekach. Mowa chociażby o walerianie, chmielu czy też męczennicy [10].

Dlaczego akurat te 3 konkretne rośliny? Chociażby dlatego, że posiadają dobrze udokumentowany, pozytywny wpływ na redukcję stresu [11]. Warto też wiedzieć, że zarówno waleriana, chmiel oraz męczennica wpisane są przez Europejską Agencję Leków do monografii obejmującej produkty stosowane w redukowaniu łagodnych objawów stresu psychicznego [11]. Pamiętaj o tym, rekomendując preparat mający na celu wsparcie pacjenta w sytuacjach stresowych.

VALUSED TO PRODUKT LECZNICZY NA BAZIE WALERIANY, CHMIELU I MĘCZENNICY

Co możesz zarekomendować pacjentowi, który poszukuje preparatu łagodzącego stany napięcia nerwowego? Zwłaszcza w nadchodzącym okresie jesienno – zimowym, kiedy wiesz już, że stres potrafi osłabić działanie układu odpornościowego? Warto wybrać produkt leczniczy na bazie sprawdzonych substancji. Takim preparatem jest chociażby lek Valused [12].

W składzie produktu leczniczego Valused znajdują się wyciągi z kozłka lekarskiego, chmielu zwyczajnego i męczennicy cielistej [12]. Produkt łagodzi objawy napięcia nerwowego, wynikające chociażby z narażenia na sytuacje stresogenne. Dodatkowo może być również stosowany, jako środek wspomagający w trudnościach z zasypianiem na tle nerwowym [12]. Rekomendowany jest osobom dorosłych oraz pacjentom powyżej 12 roku życia [12].  Valused to dobre rozwiązanie także dla osób, u których ciągłe narażenie na stres może negatywnie wpływać na poziom odporności. Pamiętaj o tym.


Literatura:
  1. Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, Ewelina Dymarska, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, nr 19(2)/2016
  2. Magnesium status and stress: the vicious circle concept revisited, Gisele Pickering, Andre Mazur, Marion Trousselard, Przemysław Bienkowski, Natalia Yaltsewa, Mohamed Amessou, Lionel Noah, Etienne Pouteau, Nutrients 2020, 12, 3672
  3. Pojęcie stresu w medycynie i psychologii, Agnieszka Grygorczuk, Psychiatry 2008; 5:111-115
  4. Problematyka stresu – przegląd koncepcji, Anna Kaczmarska, Patrycja Curyło-Sikora, Hygeia Public Health 2016, 51(4): 317-321
  5. Understanding the relationships between physiological and psychosocial stress, cortisol and cognition, Katharine Ann James, Juliet Ilena Stromin, Nina Steenkamp, Macr Irwin Combrinck, Front Endocrinol. 2023, 14:1085950.
  6. Rola hormonów w regulacji homeostazy organizmu człowieka, Bogusław Pawlaczyk, Homines Hominibus, Vol.6, 2010, 7-20
  7. Molecular links between endocrine, nervous and immune system during chronic stress, Roberto Zefferino, Sante Di Gioia, Massimo Conese, Brain and Behavior, 2021;11:e01960
  8. Diurnal cortisol slopes and mental and physical health outcomes: a systematic review and meta-analysis, Emma K. Adam, et.al., Psychoneuroendocrinology 2017 September; 83:25-41
  9. Wpływ stresu na układ odpornościowy w przebiegu choroby nowotworowej z perspektywy biomedycznej, Agnieszka Rolińska, Jacek Furmaga, Wojciech Czyżewski, Psychoonkologia 2017, 21(2): 58-65
  10. Surowce roślinne o działaniu przeciwlękowym i antydepresyjnym, Gerard Nowak, Herba Polonica, vol 55, no 1, 2009
  11. Medicinal plants used for anxiety, depression, or stress treatment: an update, Masa Kenda, et.al., Molecules 2022,27,6021
  12. Charakterystyka Produktu Leczniczego Valused

Jak oceniasz artykuł?

Twoja ocena: Jeszcze nie oceniłeś/aś artykułu

Udostępnij tekst w mediach społecznościowych

1 komentarz Komentujesz jako gość [ lub zarejestruj]

Marża na leki refundowane, taxa laborum za leki robione są tak niskie, że bardziej opłaca się już chyba handel ziemniakami...