1 lipca 2013r. między Szpitalem Wojewódzkim w C., a firmą dostarczającą leki, w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, została zawarta umowa, której przedmiotem była dostawa czynnika stymulującego erytopezę – Erytropoetyna alfa, wymienionego w zestawieniu asortymentowo – ilościowym stanowiącym załącznik do umowy. Na jej podstawie firma zobowiązała się dostarczać towar sukcesywnie, w asortymencie i ilościach określonych w zamówieniach zamawiającego, w terminie 3 dni roboczych od otrzymania zamówienia. Z kolei zamawiający zobowiązał się zapłacić cenę za dostarczany mu towar w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury. Umowę zawarto na dwa lata.

Następnie 1 sierpnia 2013r. te same strony, również w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, zawarły umowę, której przedmiotem była dostawa leków do apteki szpitalnej, wymienionych w zestawieniu asortymentowo – ilościowym, stanowiącym załącznik do umowy. Na jej podstawie wykonawca zobowiązał się dostarczać towar sukcesywnie, w asortymencie i ilościach określonych w zamówieniach zamawiającego, w terminie 3 dni roboczych od otrzymania zamówienia. Z kolei zamawiający zobowiązał się zapłacić cenę za dostarczany mu towar w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury. Umowę zawarto na okres jednego roku.

W związku z brakiem zapłaty należności za część z faktur, firma wezwała Szpital do zapłaty kwoty 20 582,28 zł oraz kwoty 3.023,19 zł tytułem odsetek za opóźnienie. W związku z brakiem zapłaty należności spółka 9 marca 2016r. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Ciechanowie z wnioskiem o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej.

Na posiedzenie pojednawcze nie stawił się żaden przedstawiciel szpitala, nie usprawiedliwiając swojej nieobecności i do zawarcia ugody nie doszło.

Sąd uznał, że roszczenie firmy dotyczące niezapłaconych faktur zasługuje na uwzględnienie w całości. W odniesieniu do żądania odsetek za opóźnienie w wysokości wynikającej z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, Sąd Rejonowy wskazał, że w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie przepisy ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, obowiązującej w dacie zawierania transakcji handlowych objętych żądaniem pozwu, tj. umowy z 1 lipca 2013r. na dostawę czynnika stymulującego erytopezę – Erytropoetyna alfa oraz umowy z 1 sierpnia 2013r. na dostawę leków do apteki szpitalnej (art. 55 ust. 1 ustawy z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw).

Jednocześnie Sąd Rejonowy nie uwzględnił wniosku pozwanego szpitala o rozłożenie świadczenia na raty. Stosownie do art. 320 kpc, w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.

– Szpital Wojewódzki w C. wniósł o rozłożenie zadłużenia na raty, ale biorąc pod uwagę okoliczność, że pozwany do czasu wytoczenia powództwa ani później nie podjął żadnych rokowań z powodem, trudno uwierzyć w jego dobrą wolę, iż uiści zobowiązanie po rozłożeniu na raty. W ocenie Sądu pozwany nie wykazał, iż jego sytuacja jest tak szczególna, aby uzasadniała rozłożenie świadczenia na raty – czytamy w uzasadnieniu wyroku.

Sytuacja pozwanego od wielu lat jest podobna i mimo to, nie są podejmowane żadne stanowcze działania w celu jej zmiany. Funkcjonowanie zaś placówki kosztem jej kontrahentów mija się z celem.

– Szpital nie jest jedyną placówką tego typu w okolicy, ale jest jedyną, która w taki sposób traktuje swoich dostawców. Ogromna większość placówek medycznych w Polsce znajduje się w bardzo podobnej sytuacji w zakresie relacji z NFZ, ale jest w stanie spełniać swe zobowiązania. Podejmując zaś decyzję o rozłożeniu świadczenia na raty, Sąd musi brać pod uwagę także interes powoda, a nie tylko pozwanego – czytamy w uzasadnieniu wyroku.

Szpital złożył apelację, zaskarżając wyrok i zarzucając mu naruszenie art. 320 kpc poprzez niezastosowanie instytucji rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia, mimo że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek dotyczący sytuacji finansowej pozwanego w powiązaniu z rodzajem działalności.

Zdaniem szpitala wyrok naruszał też zapisy ustawy z 8 marca 2016r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych poprzez bezzasadne zasądzenie odsetek przewidzianych w w/w przepisie, podczas gdy od roszczenia głównego należały się co najwyżej odsetki ustawowe za opóźnienie (stosownie do postanowień umowy).

– Pozwany nie udowodnił daty wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, która jest miarodajna dla ustalenia, że dla danego roszczenia w ogóle można stosować obecnie obowiązującą ustawę, a nadto od skapitalizowanych odsetek należały się co najwyżej odsetki ustawowe za opóźnienie, bowiem ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych nie przewiduje naliczania odsetek, podstawę do tego przewiduje jedynie Kodeks cywilny, wolno więc od zaległych odsetek naliczać odsetki, ale tylko przewidziane w Kodeksie cywilnym, w wysokości i na warunkach określonych w art. 482 § 1 kc – czytamy w uzasadnieniu apelacji.

Sąd apelacyjny uznał, że apelacja w nieznacznej części zasługuje na uwzględnienie. Uwadze Sądu Rejonowego umknęło, że w myśl art. 15 ust. 2 ustawy z 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013.403 ze zm.), w przypadku transakcji handlowych zawieranych w wyniku przeprowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. Zatem cezurą stosowania ustawy nowej nie jest dzień zawarcia transakcji, ale dzień wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W ten sposób, jeżeli wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nastąpiło przed 28 kwietnia 2013r., stosuje się przepisy ustawy z 12 czerwca 2003r. Natomiast w przypadku, gdy wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego miało miejsce po 28 kwietnia 2013 r., stosuje się przepisy ustawy z 8 marca 2013r.

– Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że obydwie umowy łączące strony zostały zawarte w reżimie ustawy Prawo zamówień publicznych, brak jednak danych, kiedy nastąpiło wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, poprzedzające podpisanie każdej z umów. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na stronie powodowej. Nie ma żadnych podstaw, by domniemywać, że zarówno umowa z 1 lipca 2013r., jak i umowa z 1 sierpnia 2013r., stanowiły zwieńczenie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych po 28 kwietnia 2013r. W związku z tym powód ma prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, ale w wysokości wynikającej z ustawy z 12 czerwca 2003r – czytamy w uzasadnieniu wyroku.

Apelacji nie uwzględniono jednak w kwestii rozłożenia należności na raty. Sąd stwierdził, że faktem powszechnie znanym jest, że Szpital Wojewódzki w C. znajduje się w złej kondycji finansowej, od kilku lat notorycznie nie płaci swoich zobowiązań i dawno utracił płynność finansową.

– W tej sytuacji nie można oczekiwać, że wierzyciel zrezygnuje z możliwości uzyskania zaspokojenia długu w sposób jednorazowy, tracąc przy tym odsetki od daty wymagalności – czytamy w uzasadnieniu.

Źródło: orzeczenia.ms.gov.pl