Co 6-ty przypadek chrapania jest klasyfikowany jako proces fizjologiczny, tzn. nie wpływa on na stan zdrowia, lecz może znacznie pogarszać ogólne samopoczucie. Czy istnieją skuteczne preparaty, bądź metody niwelujące chrapanie? O tym przeczytacie w niniejszym tekście.

Patogeneza i przyczyny chrapania

Podczas zasypiania rozluźnieniu ulega większość mięśni ciała ludzkiego w tym mięśnie twarzy i górnych dróg oddechowych, które wspomagają proces oddychania. W trakcie snu, prowadzi to do zapadania się tkanek miękkich takich jak podniebienia miękkiego oraz języczka. W efekcie dochodzi do zwężenia światła górnych dróg oddechowych, a powietrze które się do nich dostaje, wprawia w ruch zapadnięte części gardła, co generuje dźwięki odbierane jako chrapanie, które mogą generować głośność nawet 90 dB. Chrapanie jest nasilone ponadto, gdy migdałki są przerośnięte lub występuje obrzęk błony śluzowej w obrębie górnych dróg oddechowych.

Problemy z oddychaniem powodują, że niedostatecznie natlenione zostają wszystkie komórki organizmu. Następuje wzrost stężenia dwutlenku węgla we krwi, a to skutkuje pobudzeniem ośrodka oddechowego do aktywacji innych mięśni oddechowych (m. międzyżebrowych, przepony). Przez to podczas wydechu powietrza przez zmniejszone światło górnych dróg oddechowych dochodzi do wytwarzania podciśnienia, co jest odbierane jako wyraźne, głośniejsze dźwięki chrapania.

Na chrapanie najbardziej są narażeni mężczyźni po 40 r.ż., u których stwierdzono nadwagę, otyłość, a także nadciśnienie tętnicze. Zwiększone prawdopodobieństwa chrapania występuje ponadto u kobiet po 50 r.ż., a to ze względu na zaburzoną równowagę hormonalną wynikającą z menopauzy. Nie bez znaczenia na nasilenie chrapania ma również spożywanie alkoholu. Co więcej, czynnikiem który może sprzyjać chrapaniu są zaburzenia anatomiczne występujące w obrębie górnych dróg oddechowych. Zaliczyć można do nich przerośnięte migdałki, polipy w nosie, skrzywiona przegroda w nosie, czy wydłużone podniebienie miękkie lub języczek.

Skutki chrapania

Skutkiem chrapania jest niedostateczne dotlenienie organizmu. Przez to, jego objawem jest zmęczenie, rozdrażnienie, obniżona wydolność fizyczna, intelektualna i zdolność do koncentracji. Długotrwałymi skutkami chrapania jest zwiększone ryzyko wystąpienia schorzeń układu sercowo- naczyniowego, takich jak nadciśnienie tętnicze krwi, choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego. Wynika to z tego, że w czasie snu, gdy niedostateczna ilość powietrza dociera do górnych dróg oddechowych, zamiast spowolnienia czynności serca w trakcie snu, następuje przyspieszenie tętna i wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto, chrapanie predysponuje do rozwoju chorób metabolicznych, w tym insulinooporności i cukrzycy typu II.

Jednym z najpoważniejszych skutków chrapania jest wystąpienie, tzw. bezdechu sennego. Polega on na utracie, przez kilkanaście, kilkadziesiąt sekund, możliwości oddychania, które następuje na skutek zablokowania przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe przez zwiotczenie i całkowite zapadnięcie podniebienia miękkiego. Nieleczony bezdech może prowadzić do wystąpienia bardzo poważnych powikłań, w tym udaru mózgu, zawału mięśnia sercowego, cukrzycy typu II, a także przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Preparaty z apteki na zwalczanie chrapania

W aptekach dostępne są preparaty, które łagodzą lub nawet likwidują problem chrapania. Ich skład oparty jest na mieszaninie olejków aromatycznych (pichtowy, eukaliptusowy, miętowy, lawendowy, szałwiowy). Ich działanie polega na wzmacnianiu tkanek miękkich, w tym podniebienia miękkiego i języczka, dzięki czemu polepszony zostaje przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe. Ponadto, olejki te nawilżają błonę śluzową w ich obrębie, która może zostać wysuszona i podrażniona w wyniku reakcji alergicznej, przeziębienia, czy przebywania w pomieszczeniach o niskiej wilgotności powietrza. Olejki aromatyczne oprócz wzmacniania tkanek miękkich, oddziaływują w ten sam sposób również na mięśnie zlokalizowane w obrębie górnych dróg oddechowych, co wpływa na zmniejszenie drgań wywołanych przez chrapanie.

Przede wszystkim profilaktyka

Przy zwalczaniu chrapania niezwykle istotna jest profilaktyka snu. Wprowadzenie odpowiednich nawyków do codziennego życia znacznie zmniejsza ryzyko chrapania. Do najważniejszych jej elementów należy:

• wyciszenie organizmu przed snem: w sypialni przed zaśnięciem nie powinno się korzystać z telefonów komórkowych, laptopów, ani żadnych innych urządzeń emitujących jasne światło. Dobrze jeśli sen trwa przynajmniej 8 godzin, gdyż taka jego długość zapewnia pełną regenerację organizmu;
• zadbać o przewietrzenie sypialni: regularne wietrzenie sypialni zapewnia utrzymanie odpowiedniej temperatury (18-21), a także wilgotności otoczenia (40-60%);
• unikać spania na plecach: spanie na plecach sprzyja opadaniu języka do tyłu, co wpływa na ograniczeniu przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe i zwiększa prawdopodobieństwo chrapania;

Chrapaniu sprzyjają ponadto używki. Palenie papierosów sprzyja odkładaniu śliny w krtani i tchawicy, co sprzyja rozwojowi obrzęku błony śluzowej natomiast spożywanie alkoholu wpływa na zwiotczenie języka i gardła.

Również, dieta i aktywność fizyczna może pozytywnie wspomóc walkę z chrapaniem. Nadmiar tkanki tłuszczowej uciska na drogi oddechowe, ograniczając przepływ powietrza przez nie. W związku z tym wdrożenie aktywności fizycznej przyniesie wymierne korzyści. Oprócz redukcji masy ciała, korzystnie wpłynie na jakość snu.

Chrapanie, które utrzymuje się przez dłuższy okres czasu może skutkować bardzo poważnymi skutkami ubocznymi, które mogą stanowić nie tylko zagrożenie dla zdrowia, ale i dla życia. Najskuteczniejszym sposobem na zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia chrapania jest właściwa higiena snu, a także unikanie czynników, które mogą sprzyjać zmniejszeniu przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe, co jednoznacznie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chrapania.