Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (ang. Committee for Medicinal Products for Human Use, CHMP) działający z ramienia EMA zakończył przegląd dotyczący stosowania przeciwciał monoklonalnych bamlaniwimabu i etesewimabu w leczeniu pacjentów z COVID-19. Przegląd ten został podjęty w celu dostarczenia zharmonizowanej opinii naukowej na poziomie unijnym dla wsparcia krajowego procesu decyzyjnego w sprawie możliwego zastosowania przeciwciał przed dopuszczeniem do obrotu.

Wnioski Agencji

Przegląd bamlaniwimabu i etesewimabu rozpoczęto na wniosek Dyrektora Wykonawczego EMA zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia 726/2004 po wstępnej dyskusji z grupą zadaniową ds. Pandemii COVID-19 EMA (ang. EMA pandemic Task Force, COVID-ETF), która skupia ekspertów Starego Kontynentu, aby doradzać w zakresie opracowywania, autoryzacji i monitorowania bezpieczeństwa leków i szczepionek na COVID-19.

Europejska Agencja Leków stwierdziła, że bamlaniwimab i etesewimab mogą być stosowane razem w leczeniu potwierdzonego COVID-19 u pacjentów, którzy nie wymagają dodatkowej tlenoterapii i u których występuje wysokie ryzyko wystąpienia ciężkiego przebiegu zarażenia SARS-CoV-2. EMA przyjrzała się również stosowaniu samego bamlaniwimabu i stwierdziła, że pomimo niepewności co do korzyści płynących z monoterapii, można go uznać za opcję leczenia. Agencja wydała swoje zalecenia po przeglądzie danych, w tym danych dotyczących jakości oraz danych z badania, które dotyczyło skutków monoterapii i terapii skojarzonej u pacjentów ambulatoryjnych z COVID-19. Chociaż nadal istnieją pewne wątpliwości w zakresie stosowania terapii przeciwciałami monoklonalnymi, wyniki wskazują, że połączenie obu preparatów zmniejszyło miano wirusa (w odniesieniu do wymazów z tylnej części nosogardzieli) bardziej niż placebo. Wyniki wskazywały również, że zarówno połączenie obu leków, jak i monoterapia bamlaniwimabem doprowadziły do mniejszej liczby wizyt lekarskich związanych z COVID-19.

Przeciwciała w szczegółach

Bamlaniwimab i etesewimab są przeciwciałami monoklonalnymi. Oba zostały zaprojektowane tak, aby przyłączały się do białka wypustek SARS-CoV-2 w dwóch różnych miejscach. Kiedy leki są przyłączone do białka szczytowego S, wirus nie jest w stanie przedostać się do komórek organizmu. Przeciwciała podawane razem są wskazane w leczeniu potwierdzonego COVID-19 u pacjentów w wieku 12 lat i poniżej 65 lat, którzy są w grupie wysokiego ryzyka progresji do ciężkiego COVID-19. Zalecana dawka bamlaniwimabu i etesewimabu u dorosłych i dzieci (w wieku 12 lat i starszych o masie ciała co najmniej 40 kg) to pojedynczy wlew 700 mg bamlaniwimabu i 1400 mg etesewimabu podany jak najszybciej po pozytywnym wyniku testu na SARS-CoV. 2 i w ciągu 10 dni od wystąpienia objawów. W wyniku przeprowadzonych badań wskazuje się na ryzyko podania przeciwciał pacjentom ze stwierdzoną otyłością, nadciśnieniem, POChP lub astmą, cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek lub wątroby oraz w trakcie immunosupresji.

Bezpieczeństwo jednoczesnego stosowania bamlaniwimabu i etesewimabu opiera się na danych z badania fazy 2/3 BLAZE-1 u pacjentów ambulatoryjnych z COVID-19. BLAZE-1 to randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane badanie kliniczne z udziałem dorosłych leczonych ambulatoryjnie z łagodnymi do umiarkowanych objawami COVID-19, u których pobrano próbki do pierwszego pozytywnego oznaczenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w ciągu 3 dni przed rozpoczęciem testu.

W fazie 2 badania 577 pacjentów było leczonych pojedynczym wlewem bamlaniwimabu 2800 mg i etesewimabu 2800 mg (grupa ze 112 pacjentami), samego bamlaniwimabu w dawkach 700 mg (grupa 101 pacjentów), 2800 mg (107 pacjentów) lub 7000 mg (101 pacjentów) albo placebo (grupa kontrolna – 156 osób). W fazie 3 badania w ramieniu grupy testowej znalazło się 518 pacjentów vs 517 uczestników w grupie z placebo.

W kontekście najnowszych doniesień związanych z pojawiającymi się mutacjami wirusa, stwierdzono zmniejszoną wrażliwość wariantu południowoafrykańskiego oraz brazylijskiego wobec obu przeciwciał monoklonalnych zarówno w monoterapii jak i w terapii łączonej. W porównaniu do wariantu pierwotnego, bamlaniwimab i etesewimab utrzymały swoją skuteczność w przypadku wariantu brytyjskiego (wariant B.1.1.7). Preparat Eli Lilly został już wcześniej dopuszczony do użytku we Francji, a podobny lek firmy Regeneron, również oparty na terapii przeciwciałami monoklonalnymi, został zastosowany podczas leczenia byłego prezydenta USA Donalda Trumpa w październiku ubiegłego roku. Terapia przeciwciałami znalazła do tej pory zastosowanie m.in. w leczeniu nowotworów, jak np. ostra białaczka szpikowa, immunosupresji w transplantologii oraz immunosupresji w chorobach o podłożu zapalnym, w których można użyć przeciwciał skierowanych przeciwko cytokinom wywołującym patologię.