Europejska Agencja Leków (EMA) dokonała przeglądu antybiotyków z grupy fluorochinolonów i chinolonów stosowanych ogólnoustrojowo i w postaci wziewnej. Chodziło o zbadanie, czy występuje ryzyko ciężkich, długotrwałych, powodujących zaburzenie sprawności i potencjalnie nieodwracalnych działań niepożądanych, które wpływają głównie na układ mięśniowo-szkieletowy i nerwowy.

Jakie mogą wystąpić działania niepożądane?

Ciężkie działania niepożądane układu mięśniowo-szkieletowego obejmują: zapalenie ścięgien, zerwanie ścięgien, bóle mięśni, osłabienie mięśni, bóle stawów, obrzęk stawów i zaburzenia chodu. Ciężkie działania niepożądane obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego to: neuropatia obwodowa, bezsenność, depresja, zmęczenie, zaburzenia pamięci, a także zaburzenia widzenia, słuchu, węchu i smaku.

Pojawiło się tylko kilka przypadków dotyczących wystąpienia zaburzeń sprawności i potencjalnie nieodwracalnych działań niepożądanych. Jednak można założyć niedoszacowanie (czytaj więcej: Leki na przeziębienie tylko na receptę? Inicjatywa po stronie URPL…). Z uwagi na ciężki charakter tych reakcji u osób wcześniej zdrowych każdą decyzję o przepisaniu chinolonów i fluorochinolonów należy podejmować indywidualnie po dokładniej ocenie korzyści i ryzyka.

Dla kogo nie nadają się chinolony i fluorochinolony?

URPL podaje, że leki zawierające cynoksacynę, flumechinę, kwas nalidyksowy i kwas pipemidowy zostaną usunięte z rynku. Nie należy przepisywać leków zawierających fluorochinolony lub chinolony:

• w celu leczenia niezbyt ciężkich lub samoograniczających się zakażeń (takich jak zapalenie gardła, migdałków i ostre zapalenie oskrzeli),
• w leczeniu zakażeń niebakteryjnych, np. niebakteryjnego (przewlekłego) zapalenia gruczołu krokowego,
• w leczeniu łagodnych do umiarkowanych zakażeń,
• pacjentom, u których występowały wcześniej ciężkie działania niepożądane związane ze stosowaniem antybiotyku chinolonowego lub fluorochinolonowego.

Urząd podkreśla, że należy zachować szczególną ostrożność przy przepisywaniu tych leków osobom w podeszłym wieku, pacjentom z zaburzeniami czynności nerek, pacjentom po przeszczepieniu narządów oraz leczonych jednocześnie kortykosteroidami. Związane ze stosowaniem fluorochinolonu ryzyko zapalenia i zerwania ścięgna może być u tych pacjentów zwiększone. Należy unikać jednoczesnego stosowania kortykosteroidów z fluorochinolonami (czytaj więcej: URPL – jednorazowe podkłady chłonne nie nadają się dla zwierząt).

Należy poinformować pacjentów, aby przerwali leczenie oraz skontaktowali się z lekarzem w celu uzyskania dalszych informacji, jeśli wystąpią pierwsze oznaki ciężkiego działania niepożądanego.

Źródło: IK/urpl.gov.pl