REKLAMA
pon. 10 października 2022, 09:45

Farmaceuci ze wschodu w polskich aptekach. Znamy zdawalność FEW…

Wraz z ustawą o zawodzie farmaceuty wprowadzono alternatywną ścieżkę, dla farmaceutów spoza Unii Europejskiej, uzyskiwania uprawnień do pracy w polskich aptekach – Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny. Dotychczas odbyły się dwie jego sesje – z tego jedna po wybuchu wojny w Ukrainie. Znamy ich wyniki…

Po wybuchu wojny (sesja wiosenna 2022 r. ) w FEW wzięło udział 22 farmaceutów z Ukrainy, 5 z Białorusi i 1 z Rosji (fot. Shutterstock)
Po wybuchu wojny (sesja wiosenna 2022 r.) w FEW wzięło udział 22 farmaceutów z Ukrainy, 5 z Białorusi i 1 z Rosji (fot. Shutterstock)

Zaledwie co dziesiąty farmaceuta ze wschodu, który przystąpił do Farmaceutycznego Egzaminu Weryfikacyjnego, zdał test, który umożliwił mu rozpoczęcie pracy w polskich aptekach. Z danych, do których udało się nam dotrzeć wynika, że dotychczas do egzaminu przystąpiły 42 osoby. Zdały go tylko 4.

Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny został wprowadzony wraz z ustawą o zawodzie farmaceuty, na wzór Lekarskiego Egzaminu Weryfikacyjnego. Mogą do niego przystępować wszyscy farmaceuci spoza krajów Unii Europejskiej, chcący podjąć pracę w Polsce. FEW jest dla nich alternatywną ścieżką uzyskiwania uprawnień – szybszą od procedury nostryfikacji dyplomów. To zresztą długotrwałość nostryfikacji było jednym z argumentów, który przytaczało Ministerstwo Zdrowia, wprowadzając to rozwiązanie (czytaj również: NIA zaniepokojona Farmaceutycznym Egzaminem Weryfikacyjnym),

Straszenie „napływem farmaceutów z Ukrainy”

Warto wspomnieć, że przeciwne wprowadzeniu Farmaceutycznego Egzaminu Weryfikacyjnego było polskie środowisko farmaceutyczne, które obawiało się „napływu farmaceutów z Ukrainy”. Opinie te studzili jednak przedstawiciele Naczelnej Rady Aptekarskiej.

– Inwazja zagranicznych aptekarzy i próba wyparcia z Polski tysięcy rodzimych farmaceutów, nie wydaje się być w tej sytuacji wielkim zagrożeniem – przekonywał wtedy wiceprezes NRA Marek Tomków.

Naczelna Rada Aptekarska w marcu 2020 roku negatywnie jednak oceniła propozycję wprowadzenia FEW, wydając stanowisko apelujące o usunięcie zapisów na ten temat z projektu ustawy o zawodzie farmaceuty. NRA oceniała, że umożliwienie farmaceutom spoza Unii Europejskiej nabycia kwalifikacji zawodowych w drodze jednego egzaminu przyczyni się do powstania dwóch kategorii farmaceutów. Z jednej strony będą farmaceuci, których kwalifikacje są zbieżne z polskimi standardami kształcenia, potwierdzonymi w procesie nostryfikacji dyplomu oraz farmaceutów. A z drugiej strony pojawią się farmaceuci, których kwalifikacje zostaną potwierdzone jedynie w drodze Farmaceutycznego Egzaminu Weryfikacyjnego, określającym mniejsze wymagania (czytaj również: NIA negatywnie o Farmaceutycznych Egzaminach Weryfikacyjnych).

– Zaproponowany Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny jest egzaminem czysto teoretycznym, który nie gwarantuje prawidłowego zweryfikowania efektów kształcenia w zakresie umiejętności, które w przygotowaniu do wykonywania zawodu farmaceuty stanowią istotną część procesu kształcenia – wskazywała NRA.

Przeciwko wprowadzeniu FEW protestowali też młodzi farmaceuci, który skierowali w tej sprawie petycję do Ministra Zdrowia. Zaniepokojone tym rozwiązaniem było również środowisko akademickie (czytaj również: Farmaceuci przeciwni FEW. Setki podpisów pod petycją do Ministerstwa…).

Nie taki łatwy jak się wydaje…

Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny składa się z 200 pytań testowych (5 możliwości do wyboru i 1 odpowiedź prawidłowa). Przeprowadzany jest po polsku, a pytania testowe obejmują zagadnienia z takich dziedzin jak biomedyczne podstawy farmacji, fizykochemiczne podstawy farmacji, analiza, synteza i technologia leków, biofarmacja i skutki działania leków oraz praktyka farmaceutyczna. Do uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu konieczne jest zdobycie co najmniej 60% maksymalnej liczby punktów z testu (czytaj również: Jak zgłosić się na FEW? Centrum Egzaminów Medycznych podaje instrukcję…).

Zgodnie z brzmieniem ustawy FEW organizowany jest dwa razy w roku. Pierwszy termin przypada na okres między 15 maja do 15 czerwca, a drugi odbywa się miedzy 15 października i 15 listopada. Do tej pory odbyły się więc tylko dwie jego edycje.

Z danych do jakich dotarliśmy w ubiegłorocznej sesji jesiennej udział wzięło tylko 12 osób. Egzamin zdały wtedy 2 osoby. Znacznie większym zainteresowaniem cieszył się egzamin w sesji wiosennej 2022 r. Wtedy do FEW przystąpiło 30 osób – zdały go jednak znów tylko 2 osoby.

Trudno oprzeć się wrażeniu, że na zwiększone zainteresowanie Farmaceutycznym Egzaminem Weryfikacyjnym wpłynął wybuch wojny w Ukrainie. W sesji jesiennej 2021 r. wzięło udział 11 farmaceutów z Ukrainy i 1 z Polski (z dyplomem ukraińskiej uczelni). Natomiast po wybuchu wojny (sesja wiosenna 2022 r. ) w FEW wzięło udział 22 farmaceutów z Ukrainy, 5 z Białorusi i 1 z Rosji. W tej sesji do egzaminu przystąpiło też 2 obywateli Polski z dyplomami ukraińskich uczelni.

Najbliższy Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny zaplanowano na 5 listopada. Można spodziewać się, że weźmie w nim udział jeszcze większa liczba farmaceutów ze wschodu, zainteresowanych pracą w polskich aptekach.

©MGR.FARM

Artykuł sponsorowany
Redakcja mgr.farm

Pacjent po zawale z problemem rzucenia palenia

28 marca 202323:18

Do apteki, przychodzi 39-letni pan Tomasz. Od ponad 20 lat jest on czynnym palaczem, wypalającym ponad 20 papierosów dziennie. 10 lat temu zdiagnozowano u niego nadciśnienie tętnicze, w związku z czym stosuje on metoprolol (Metocard ZK) w dawce 47,5 mg/dzień. 3 lata temu pan Tomasz przeszedł zawał mięśnia sercowego, co było impulsem dla niego do porzucenia nałogu. W tym celu rozpoczął on farmakoterapię preparatem zawierającym w składzie cytyzynę. Niestety ta próba okazała się nieskuteczna. Teraz, po raz kolejny chce on porzucić palenie tytoniu, więc przyszedł do apteki z prośbą o pomoc farmaceuty w doborze najlepszej ku temu metody.

Palenie papierosów zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych

Zdiagnozowane u Pana Tomasza nadciśnienie tętnicze krwi z pewnością ma związek z uzależnieniem od nikotyny. Palenie papierosów obok zaburzeń gospodarki lipidowej należy do czynników ryzyka pierwszego rzędu wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych [1]. Co więcej, to właśnie uzależnienie od nikotyny przyczyniło się prawdopodobnie również do wystąpienia zawału mięśnia sercowego, w tak młodym wieku. Szacuje się, że ryzyko wczesnej śmierci sercowej u palaczy w porównaniu z osobami niepalącymi wzrasta nawet 3-krotnie. Ponadto wykazano, że główną przyczyną rozwoju choroby wieńcowej serca oraz miażdżycy naczyń krwionośnych u osób poniżej 40. roku życia jest palenie papierosów [2].

Zależność pomiędzy zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, a paleniem papierosów wynika z kilku mechanizmów:

  • dym tytoniowy uszkadza śródbłonek naczyń krwionośnych;
  • składniki dymu tytoniowego zwiększają aktywność płytek krwi, prowadząc do większego prawdopodobieństwa ich nadmiernej agregacji. Zwiększona krzepliwość krwi jest w głównej mierze odpowiedzialna za powstawanie zawału i determinuje jego rozległość;
  • następuje wzrost skłonności do skurczów naczyń wieńcowych (prowadzi to do odczucia bólu w klatce piersiowej , a przy długotrwałym skurczu do zawału mięśnia sercowego) [2];

Palenie papierosów nasila objawy choroby niedokrwiennej serca i zwiększa ryzyko zgonu

Palenie papierosów przez pana Tomasza po zdiagnozowaniu u niego nadciśnienia tętniczego i włączenia do jego farmakoterapii metoprololu nie było rozsądne. Wykazano, że u pacjentów palących papierosy występuje osłabiona skuteczność działania beta-blokerów, do których należy metoprolol. Decyzja o porzuceniu nałogu po przebytym zawale mięśnia sercowego jest niezwykle istotnym wydarzeniem w życiu pana Tomasza. U osób kontynuujących palenie papierosów po przebytym zawale mięśnia sercowego, przeżywalność w okresie 8 lat wynosi zaledwie 23%. Natomiast, gdy po wystąpieniu zawału mięśnia sercowego pacjent zdecyduje się na porzucenie nałogu, przeżywalność w okresie 8 lat wzrasta do ponad 50% [1,2]. Dlatego rzucenie palenia należy uznać za najważniejszy element niefarmakologicznej terapii zmniejszania ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych [1].

Farmaceuta w rozmowie z pacjentem stara się wyjaśnić, jakie zalety niesie ze sobą rzucenie palenia papierosów w odniesieniu do ryzyka związanego z występującymi u pana Tomasza chorobami przewlekłymi. Ponadto uspokaja go w związku z nieudaną próbą rzucenia palenia sprzed kilku lat. Farmaceuta wspomina, że zaledwie 10% palaczy podejmujących próbę rzucenia palenia, osiąga sukces [3]. W związku z tym zachęca go, do podjęcia kolejnej próby walki z nałogiem. Ze względu na to, że poprzednio stosowany preparat z cytyzyną okazał się nieskuteczny, tym razem proponuje mu wybrać nikotynową terapię zastępczą. Polega ona na zastąpieniu nikotyny pochodzącej z papierosów, nikotyną w innej postaci- pozbawionej szkodliwych substancji znajdujących się w dymie papierosowym [3].

Zastosowanie nikotynowej terapii zastępczej ma na celu stopniowe zmniejszenie głodu nikotynowego, przy jednoczesnym niwelowaniu ryzyka wystąpienia przykrych objawów zespołu abstynencyjnego (np. bólów głowy). Następuje to poprzez zmniejszenie zależności funkcjonowania organizmu od konieczności przyjmowania nikotyny. Celem takiego działania jest odzwyczajenie od palenia papierosów i całkowite zaprzestanie stosowania jakichkolwiek produktów z nikotyną w składzie. Nikotynowa terapia zastępcza jest dostępna pod różnymi postaciami:

  • gumy do żucia;
  • pastylki do ssania;
  • systemy transdermalne;
  • aerozole doustne [4,5];

W aptece preparaty należące do niej można otrzymać bez recepty. Panu Tomaszowi ze względu na bardzo dużą ilość wypalanych papierosów (powyżej 20 dziennie) zalecana zostaje terapia przy użyciu gum do żucia [5]. Farmaceuta zaleca pacjentowi żucie gumy zawierającej 4 mg nikotyny w odstępach 1-2 -godzinnych aż do momentu pojawienia się smaku i uczucia mrowienia w jamie ustnej. Następnie należy umieścić gumę pomiędzy policzkiem a dziąsłami. Czynność ta powinna trwać ok. 30 minut. Wówczas nie powinno się spożywać żadnych posiłków oraz płynów. W ciągu doby pan Tomasz nie powinien stosować więcej niż 8-12 gum. Co więcej, w ciągu 3 miesięcy od początku terapii zaleca się, by spróbował on zastosować gumy do żucia z mniejszą zawartością nikotyny (2 mg), a przez kolejne kilka miesięcy rozpoczął stopniowe ich odstawianie (do 6 miesięcy od początku kuracji). Pacjent został także poinformowany o wystąpieniu możliwych działań niepożądanych, takich jak suchość w jamie ustnej, podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego, kaszel, czy zaburzenia snu [5,6].

Pan Tomasz został także poinformowany o bardzo ważnej roli, jaką odgrywają metody psychologiczne w procesie rzucania palenia. Mowa tu o takich działaniach jak:

  • nagradzaniu siebie za niepalenie papierosów;
  • samokontrola swojego nałogu, np. oduczenie się odruchu palacza, czyli chęci ciągłego trzymania czegoś w ręce;
  • psychoterapia grupowa, czyli spotkania z innymi uzależnionymi osobami i wymiana doświadczeń w dotarciu do celu [2];

Również, jako sposób wspomagający rzucenie palenia należy rozważyć akupunkturę. Ta niekonwencjonalna metoda, pozwala na rozluźnienie swojego ciała, zredukowanie stresu i pozbycie się w ten sposób chęci palenia. Jest coraz częściej wykorzystywana jako metoda wspomagająca farmakoterapię u osób zmagających się z nałogiem palenia tytoniu [3].

Literatura:

  1. Walewska E, Ścisło L, Szczepanik A, Nowak A, Gądek M, Machnik K. Palenie tytoniu wśród pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2015; 3:170-175.
  2. Kośmicki M. Palenie tytoniu przez pacjentów z chorobą niedokrwienną serca- możliwości terapii. Przewodnik Lekarza: 38-47
  3. Lempart A. Sposoby zaprzestania nałogu palenia papierosów- mity i kontrowersje. Akademia Krakowska Frycza-Modrzewskiego. Kraków 2015, dostęp online: https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2813/Aleksandra%20Lempart.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  4. Lachowicz M.  Uzależnienie od papierosów – jak zwiększyć szanse na pokonanie nałogu? Aptekarz Polski 2020; dostęp online: https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/uzaleznienie-od-papierosow-jak-zwiekszyc-szanse-na-pokonanie-nalogu/6/
  5. Mejza F, Cedzyńska M, Bała M, Górecka D. Uzależnienie od tytoniu, Medycyna Praktyczna 2022; dostęp online: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.23.
  6. CHPL Nicorette gumy do żucia.