REKLAMA
śr. 23 sierpnia 2023, 08:01

Od 18 sierpnia obowiązują nowe zasady realizacji recept? NIA wyjaśnia…

Naczelna Izba Aptekarska przypomina, że duża nowelizacja ustawy refundacyjnej jeszcze nie weszła w życie. A to oznacza, że recepty roczne należy nadal realizować na dotychczasowych zasadach. W mediach społecznościowych pojawiają się na ten temat sprzeczne informacje…

Choć w ustawie wskazano 18 sierpnia 2023 r. jako termin wejścia w życie pewnej zmiany w aptece, NIA dementuje te informacje (fot. Shutterstock)
Choć w ustawie wskazano 18 sierpnia 2023 r. jako termin wejścia w życie pewnej zmiany w aptece, NIA dementuje te informacje (fot. Shutterstock)

W minionym tygodniu Sejm przyjął szereg ustaw, wśród których znalazła się duża nowelizacja ustawy refundacyjnej (DNUR). Wprowadza ona między innymi zmiany w aptekach, w tym nowe zasady realizacji recept rocznych. Fakt przyjęcia uchwały przez Sejm wywołał zamieszanie w szeregach pracowników aptek. A wszystko przez informację, że jeden z zapisów dotyczący realizacji recept, ma obowiązywać od 18 sierpnia 2023 r.

A konkretnie chodzi o art. 2 pkt 12 lit. c DNUR. Wprowadza on zmianę w art. 96a ust. 7a pkt 2 ustawy – Prawo farmaceutyczne, czyli w przepisach dotyczących maksymalnej ilości leku, którą pracownik apteki może jednorazowo wydać pacjentowi. Obecnie przepis mówi, że „jednorazowo pacjent może otrzymać maksymalnie ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego niezbędną pacjentowi do 180-dniowego okresu stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania”.

W jego nowej wersji „pacjent od dnia realizacji recepty może otrzymać maksymalnie ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego niezbędną pacjentowi do 120-dniowego okresu stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania”.

Dlaczego pracownicy aptek w mediach społecznościowych uznali, że przepis ten zaczyna obowiązywać od 18 sierpnia? Bo taka właśnie data została podana w przepisach przejściowych DNUR. W art. 23 nowelizacji można znaleźć informację, że „art. 2 pkt 12 lit. c, który wchodzi w życie z dniem następującym pod dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 18 sierpnia 2023 r.”.

Ustawa jeszcze nie weszła w życie

Przypomnijmy, że duża nowelizacja ustawy refundacyjnej została w minionym tygodniu przyjęta przez Sejm. Nie oznacza to jednak, że weszła ona w życie. Zgodnie z przebiegiem procesu legislacyjnego, ustawa trafi teraz do Prezydenta, który może ją podpisać, zawetować lub skierować do Trybunału Konstytucyjnego. W przypadku podpisania ustawy przez Prezydenta, kolejnym etapem jest jej publikacja w Dzienniku Ustaw. Dopiero od tego momentu liczony jest bieg wchodzenia w życie jej konkretnych zapisów. Żaden z nich nie może obowiązywać wcześniej.

To wszystko oznacza, że zmiany, które dotyczą realizacji recept, jeszcze nie obowiązują. Komunikat w tej sprawie wydała też Naczelna Izba Aptekarska. Informuje ona, że:

Do dnia wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw (DNUR – przyp. red.), przyjętej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 17.08.2023 r., czyli do dnia następującego po dniu ogłoszenia ustawy zmieniającej, w zakresie nowelizacji dotyczącej art. 96a ust. 7a pkt 2 ustawy – Prawo farmaceutyczne (art. 23 pkt 1 ustawy zmieniającej), produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyroby medyczne wydaje się na zasadach obowiązujących dotychczas.

Mogą być realizowane na zasadach dotychczasowych

Warto też zwrócić uwagę na art. 16 dużej nowelizacji ustawy refundacyjnej, który zawiera bardzo istotne zapisy dotyczące recept i ich realizacji. Wskazano bowiem w nim co dzieje się z receptami wystawionymi przed wejściem w życie ustawy. Z przepisu tego wynika, że:

Recepty wystawione przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy:

1) na lek, na podstawie art. 43b ust. 3 ustawy zmienianej w art. 4,

2) na produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny w liczbie wynikającej z art. 96a ust. 3 albo 5 ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu dotychczasowym,

3) na produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny, w ilości określonej w art. 96a ust. 2 albo 4 ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu dotychczasowym

– zachowują ważność i mogą być realizowane na zasadach dotychczasowych.

Oznacza to, że wszystkie recepty wystawione, przed wejściem w życie DNUR, można realizować na dotychczasowych zasadach. Jakkolwiek określenie „mogą być realizowane” może budzić zastrzeżenia interpretacyjne, bo dopuszcza fakultatywność stosowania starych przepisów, a nie obowiązek…

„Z mocą od dnia 18 sierpnia 2023 r.”

W tej sytuacji oczywiście rodzi się pytanie, skąd w ustawie data 18 sierpnia 2023 r., jako moment mocy obowiązywania wspomnianego przepisu? Przypomnijmy, że zapis ten brzmi następująco:

Art. 2 pkt 12 lit. c, który wchodzi w życie z dniem następującym pod dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 18 sierpnia 2023 r.

Wszystko wskazuje, że zapis ten to pozostałość po wcześniejszych wersjach projektu DNUR, gdy jeszcze zakładano, że ustawa wejdzie w życie na początku sierpnia. Dlaczego jednak wskazano akurat 18 sierpnia, a nie 19 lub 20? Zwróciliśmy się z pytaniem o sens ten zapisu do Ministerstwa Zdrowia. Do momentu publikacji jednak nie nadeszła odpowiedź. Zostania ona opublikowana na mgr.farm, niezwłocznie po tym jak ją otrzymamy z resortu zdrowia.

Kolejne zmiany w późniejszych terminach

Duża nowelizacja ustawy refundacyjnej zawiera także inne zmiany dotyczące realizacji recept, których wejście w życie zostało odroczone w czasie. Mowa tutaj o art. 96a ust. 7aa i ust. 7ab ustawy Prawo farmaceutyczne. To nowe przepisy, które wprowadzają dość kontrowersyjne rozwiązania i mechanizmy realizacji recept.

Obliczanie „3/4 okresu” – od 1 listopada 2023 r.

Pierwszy z wymienionych przepisów (art. 96a ust. 7aa) budzi obecnie największe emocje wśród pracowników aptek. To nowe przepisy, wprowadzające mechanizm „3/4”. Pierwszy z przepisów mówi, że:

W przypadku gdy na recepcie, o której mowa w ust. 7a pkt 2, przepisano ilość większą niż do 120-dniowego stosowania, kolejną ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego niezbędną do następnego 120- dniowego okresu stosowania pacjent może otrzymać po upływie 3/4 okresu, na który zrealizował receptę.

Zgodnie z z DNUR art. 96a ust. 7aa zacznie obowiązywać od 1 listopada 2023 r. Wtedy bowiem w życie wchodzi większość zapisów DNUR. Oznacza to, że pracownicy aptek dopiero od tego momentu zaczną stosować go, realizując recepty pacjentów.

Systemowy kalkulator – od 1 marca 2024 r.

Z kolei drugi ze wspomnianych przepisów dotyczy systemowego rozwiązania, które zautomatyzuje proces wyliczania ilości leku, jaki należy wydać pacjentowi. Mówi on:

Obliczenia ilości produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego przeznaczonego do wydania pacjentowi na zasadach, o których mowa w ust. 7a i 7aa, za wyjątkiem ilości leku recepturowego oraz ilości produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego przeznaczonego do stosowania na okres nie dłuższy niż 120 dni, dokonuje system teleinformatyczny, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia.”

Co istotne przepis ten wejdzie w życie dopiero 1 marca 2024 roku. Oznacza to też, że do tego czasu (od 1 listopada 2023 r). pracownicy aptek będą musieli samodzielnie dokonywać wspomnianych wyliczeń. Teoretycznie po 1 marca 2024 r. to zadanie przejmie za nich system P1.

©MGR.FARM

Redakcja mgr.farm

Opuchnięte nogi? Zobacz, jak pomóc takim pacjentom

29 września 202309:32

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko – zwłaszcza w czasie nadchodzącej wiosny i lata [1]. Wśród czynników predysponujących to występowania tego typu dolegliwości jest m.in. wiek pacjenta [1]. Dlatego też osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym w obrębie kończyn dolnych. I to właśnie z takim problemem pojawiła się dziś w aptece Pani Maria.

Problem opuchniętych nóg, związany zwykle z przewlekłą niewydolnością żylną to bardzo powszechne zjawisko. (fot. Shutterstock)

OPIS PRZYPADKU

Pacjentką, której problem dziś zostanie przybliżony jest 65-letnia Pani Maria. Przyszła do apteki z dokuczającym jej od dłuższego czasu problemem opuchniętych nóg. Pacjentka narzeka na dokuczliwe i praktycznie stale utrzymujące się obrzęki w nogach, przez co czuje się niekomfortowo. Zapytana jak długo zmaga się z tymi dolegliwościami odpowiedziała, że problem jest przewlekły, a widoczne na skórze żylaki utrzymują się już od dłuższego czasu. Pani Maria prosi Cię o rekomendację produktu, który zniwelowałby dokuczające jej uczucie ciężkości nóg i zmniejszył obecny na nogach obrzęk, gdyż stosowane dotychczas żele z heparyną nie okazały się zbyt skuteczne.
Pani Maria leczy się na nadciśnienie tętnicze, ale zapewnia, że terapia jest dobrze dobrana, a wartości ciśnienia są obecnie w normie. Co zatem można polecić Pani Marii?

OPUCHNIĘTE NOGI TO JEDEN Z OBJAWÓW CVD

CVD (ang. chronic venous disease), czyli przewlekła niewydolność żylna to schorzenie o stale rosnącej częstości występowania w populacji ogólnej – także w polskiej. Szacuje się, że problem ten w Polsce dotyczy nawet 47% kobiet i około 37% mężczyzn [1]. Wpływ na pojawienie się przewlekłej niewydolności żylnej mają zarówno czynniki modyfikowalne (jak tryb życia, wykonywana praca, czy też dieta i masa ciała) oraz niemodyfikowalne. Do tych drugich należą:

  • czynniki genetyczne (jeśli 1 rodzic miał żylaki to ryzyko pojawienia się ich u jego dziecka wynosi 40%, jeśli dwoje rodziców – ryzyko wzrasta aż do 90%!)
  • wiek – osoby starsze są bardziej narażone na problemy z krążeniem żylnym kończyn dolnych
  • płeć żeńska [1].

Pacjenci dotknięci problemem CVD skarżą się najczęściej na uczucie ciężkości nóg, wynikające przede wszystkim z obrzęków w obrębie kończyn dolnych [1,2]. Poza tym może pojawić się ból i mrowienie, a także skurcze (zwłaszcza w porze nocnej) [1,2]. Obrzęki doskwierające pacjentom dotkniętym problemami z krążeniem żylnym wynikają przede wszystkim ze zmian w strukturze śródbłonka. Stan zapalny, spowodowany nadciśnieniem żylnym, przyczynia się do powstawania luk i przerw pomiędzy komórkami śródbłonka naczyniowego, przez co elementy krwi i osocza przesączają się do przestrzeni pozanaczyniowej tworząc obrzęk [1]. Właściwym postępowaniem powinno być zatem skupienie się na uszczelnieniu naczyń żylnych i limfatycznych oraz zmniejszeniu ich przepuszczalności [1,2]. Jak to zrobić?

DOBEZYLAN WAPNIA POMOŻE W PROBLEMIE OPUCHNIĘTYCH NÓG

Skoro właściwym postępowaniem w terapii CVD i obecnego w jej przebiegu obrzęku jest uszczelnienie naczyń i zmniejszenie ich przepuszczalności warto dobrym okiem spojrzeć na dobezylan wapnia.

Dobezylan wapnia to związek z długą historią stosowania w ramach terapii problemów żylnych [3,4]. W ramach swojej aktywności leczniczej wykazuje wielokierunkowe działanie [5]. Mając na uwadze dolegliwości, z jakimi po pomoc zgłosiła się Pani Maria warto podkreślić, że dobezylan wapnia:

  • uszczelnia śródbłonek naczyń włosowatych
  • zmniejsza przepuszczalność naczyń limfatycznych i poprawia drenaż limfatyczny
  • usprawnia przepływ krwi przez naczynia żylne poprzez zmniejszenie lepkości osocza krwi oraz agregacji płytek krwi i czerwonych krwinek [3,4].

Dobezylan wapnia przyczynia się zatem do redukcji obrzęków na drodze poprawy drenażu limfatycznego i uszczelniania naczyń żylnych. Efektywność w kontekście opuchniętych nóg potwierdzają też badania przeprowadzane na pacjentach z obrzękami kończyn dolnych. W jednym z nich związek przyczynił się do 24% spadku objętości dolnych części nóg, tym samym redukując znacznie problem obrzęku [6].

Tym, co również wyróżnia dobezylan wapnia jest dobry profil bezpieczeństwa i małe ryzyko występowania działań niepożądanych [3,4]. Związek nie wykazuje istotnych interakcji z innymi lekami, co w kontekście starszych pacjentów jest na pewno sporą zaletą [7].

DOBENOX FORTE NA PROBLEMY Z OBRZĘKAMI

Rekomendacją dla Pani Marii może być zatem produkt leczniczy Dobenox Forte [7]. Lek ten zawiera w swoim składzie dobezylan wapnia w dawce 500mg i może być przyjmowany 1-2x dziennie w przypadku:

  • występowania objawów przewlekłej niewydolności żylnej, takich jak bóle i nocne kurcze, uczucie ciężkości, obrzęk
  • występowania żylaków kończyn dolnych [7].

Dobenox Forte będzie zatem odpowiednim wyborem dla Pani Marii i pomoże jej zredukować dokuczający jej obrzęk nóg. Pamiętaj tylko, aby wspomnieć pacjentce o tym, że Dobenox Forte najlepiej przyjmować po posiłkach [7].

Literatura:

  1. Przewlekła choroba żylna, Renata Zubilewicz, Andrzej Jaroszyński, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 5, 400-404
  2. Calcium dobesilate for chronic venous insufficiency: a systematic review, Agustin Ciapponi, et.al., Angiology, Volume 55, Number 2, 2004
  3. Safety of calcium dobesilate in chronic venous disease, diabetic retinopathy and haemorrhoids, Herve Allain, et.al., Drug Safety 2004;27(9): 649-660
  4. Leczenie farmakologiczne przewlekłej niewydolności żylnej i owrzodzeń żylnych, Marek Ciecierski, https://marekciecierski.pl/choroby-zyl/przewlekla-niewydolnosc-zylna/
  5. Dobezylan wapnia – nowe zastosowania, Karolina Lesner, Adam Reich, Forum Dermatologicum 2016, tom 2, nr 4, 134-138
  6. Effectiveness and safety of calcium dobesilate in treating chronic venous insufficiency: randomized, double-blind, placebo-controlled trial, K.H. Labs, et.al., Phlebology 2004; 19: 123-130
  7. Charakterystyka Produktu Leczniczego Dobenox Forte

DOBENOX Forte, 500 mg, tabletki powlekane. Skład: 1 tabletka zawiera 500 mg wapnia dobezylanu jednowodnego (Calcii dobesilas monohydricus). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Postać farmaceutyczna: tabletka powlekana. Wskazania do stosowania: Objawy przewlekłej niewydolności krążenia żylnego kończyn dolnych (bóle i nocne kurcze nóg, uczucie ciężkości nóg, parestezje, obrzęk, zmiany skórne na tle zastoju krwi), żylaki kończyn dolnych. Objawowe leczenie żylaków odbytu. Dawkowanie i sposób dawkowania: Zalecana dawka dobowa dla osób dorosłych to 500 mg do 1000 mg dobezylanu wapnia jednowodnego: niewydolność żylna – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę; żylaki odbytu – zwykle od 500 mg do 1000 mg na dobę; tj. 1–2 tabletki na dobę. Podanie doustne. Tabletki należy przyjmować po posiłkach w celu uniknięcia lub zminimalizowania objawów niepożądanych dotyczących przewodu pokarmowego. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenie i środki ostrożności dotyczące stosowania: Ostrożnie stosować u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy, z nawracającym zapaleniem błony śluzowej żołądka oraz z niewydolnością nerek. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek, jeśli konieczna jest dializoterapia, dawkę produktu leczniczego należy zmniejszyć. Na podstawie doniesień o działaniach niepożądanych stwierdzono, że przyjmowanie wapnia dobezylanu jednowodnego może bardzo rzadko wywołać agranulocytozę, związaną prawdopodobnie z reakcją nadwrażliwości. Agranulocytoza może objawiać się wysoką gorączką, zakażeniami w obrębie jamy ustnej, bólem gardła, zmianami zapalnymi w obrębie odbytu i narządów płciowych oraz innymi objawami, które wskazują na zakażenie. Pacjent musi być poinformowany, że w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów zakażenia, powinien zgłosić je lekarzowi. W razie wystąpienia takiej sytuacji, konieczne jest sprawdzenie morfologii krwi wraz z rozmazem oraz zaprzestanie stosowania produktu leczniczego. Produkt zawiera laktozę jednowodną. Produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy–galaktozy. Jedna tabletka DOBENOX Forte zawiera 50 mg laktozy. Działania niepożądane: Częstość występowania działań niepożądanych określono zgodnie z konwencją MedDRA: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Zaburzenia żołądka i jelit: Rzadko: nudności, biegunka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Rzadko: odczyny skórne. Zaburzenia mięśniowo–szkieletowe i tkanki łącznej: Rzadko: bóle stawów. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: agranulocytoza. Opisywane działania niepożądane na ogół przemijały samoistnie po zaprzestaniu leczenia. W razie wystąpienia objawów zakażenia produkt należy odstawić. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO–LEK S.A. 51–131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: pozwolenie nr 22090. Kategoria dostępności: produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. 

Jak oceniasz artykuł?

Twoja ocena: Jeszcze nie oceniłeś/aś artykułu

Udostępnij tekst w mediach społecznościowych

1 komentarz Komentujesz jako gość [ lub zarejestruj]

Ręce opadają, takich mamy "geniuszy" w ministerstwie zdrowia (i nie tylko zdrowia). Jak nie afera z ujawnianiem danych wrażliwych, to kolejny głupowaty pomysł na "oszczędności". Kolejne nowelizacje okazują się zwykłymi prawnymi bublami i jednocześnie metodą na łatwiejsze ściąganie kar za błędne wyliczenia ilości wydawanych leków. A czasu do pełnej automatyzacji obliczeń zapobiegających pomyłkom jakoś sporo (sprytne, prawda?). Brakuje pieniążków w budżecie, no to srrru, po kieszeniach aptekarzy, którzy zamiast skupić się na ważniejszych czynnościach muszą teraz pocić się nad kalkulatorem do 1.marca 2024. Wincyj 800+ oraz 13-tek i 14-tek!!! Pieniążki wszak się znajdą, jak nie tu, to tam!