Na dziś w polskich aptekach występują dwa główne problemy związane z realizacją e-recept :

1. Błędnie wybrany EAN leku i związana z nim odpłatność

2. Brak precyzyjnego i policzalnego dawkowania dla człowieka i komputera

Pierwszy błąd  

Jest stosunkowo łatwy do naprawienia. Jego wystąpienie zależy wyłącznie od jakości i aktualności użytych baz lekowych w gabinecie lekarza wystawiającego e-recepty. Na dziś jedyną bazą leków rx ref. gwarantującą 100% zgodność danych z obwieszeniem dotyczącym ustalenia cen, limitów oraz odpłatności tych leków jest baza MZ publikowana jako załącznik do każdego obwieszczenia. Brakuje jej jedynie podpisu elektronicznego gwarantującego integralność danych i brak możliwości modyfikacji oraz zmiany formy pliku np. xml (zdatnej do użytku w oprogramowaniu do wystawiania recept lub ich realizacji w aptekach).

Więcej na temat problemów z e-receptą znajdziesz w serwisie rx.edu.pl.

Obecnie zarówno gabinety, jak i apteki zmuszone są do korzystania z baz komercyjnych, które 100% zgodności z obwieszczeniem w dniu jego publikacji raczej nie mogą zagwarantować. Brak aktualizacji baz lekowych i ich zgodności z obowiązującym obwieszczeniem w praktyce skutkuje to błędami typu: „e-rp. Duomox 1000 mg x 20 tabl. odpłatność R” – kiedy ten lek już od dawna nie znajduje się na liście refundacyjnej…

Inny problem to wybranie przez lekarza leku o identycznej nazwie handlowej, jak ten obecnie refundowany, ale występujący z innym numerem EAN w obwieszczeniu leków rx. ref. Wtedy nawet prawidłowo wskazana odpłatność (ale dotycząca innego leku i nr EAN) skutkuje odpłatnością 100% dla pacjenta w każdej aptece realizującej taką e-receptę (czytaj więcej: Farmaceuci rozczarowani e-receptą. Nadal będą poprawiać błędy lekarzy…).

W bazie publikowanej przez MZ znajdują się wyłącznie aktualnie refundowane leki rx odpada więc konieczność szukania i wybierania wyłącznie tych, które obecnie mają status: – lek refundowany. Wtedy też wszystkie leki z bazy posiadają prawidłowe powiązanie możliwych odpłatności z konkretnymi numerami EAN (czytaj również: Zerowy kod EAN na e-recepcie – odpowiedź MZ). Dzięki temu wybór ze strony lekarza ogranicza się jedynie do możliwych odpłatności zniżkowych zgodnych z aktualnie obowiązującym obwieszczeniem lub odpłatności 100%. Oczywiście taka baza nie wyczerpuje wszystkich możliwości i nie zawiera wszystkiego co znajduje się w obrocie i może być niezbędne do leczenia pacjenta, dlatego jakieś inne bazy zintegrowane z bazą leków rx. ref. MZ zapewne muszą być dostępne.

Błąd drugi

Brak właściwego i policzalnego dawkowania leków wymaga już systemowego podejścia do procesu wystawienia każdej e-recepty. Można jednak założyć pewne uproszczenia oraz schematy które opis dawkowania na e-receptach maksymalnie uproszczą (czytaj również: #PiatekZeRecepta – akcja farmaceutów na Twitterze. O co w niej chodzi?).

Po pierwsze soft po wpisaniu ilości leku poniżej lub równej 2 najmniejsze umieszczone w wykazie leków rx. ref. pozwalałby na zapis e-recepty bez załączonego dawkowania. Dopiero wpisanie 3 lub większej ilości opak. wymuszałoby na wystawcy precyzyjne określenie dawkowania każdego leku. Wysłanie takiej e-recepty bez dawkowania powinno być automatycznie blokowane! Żeby sprawę uprościć baza leków rx. ref. zawierałaby dawkowanie standardowe, zawarte zwykle w ChPL. Jeśli go brak automatycznie pojawiałby się zapis 1×1. Następnie w zależności od leku i typu jego dawkowania lekarz używając rozwijanego menu modyfikowałby wybrany wpis dawkowania. np. 2 x 2 kaps./tabl./amp. itp.

Możliwe powinno być też wybranie schematu dawkowania opartego o pory dnia. Z podziałem na 3 lub 4 pory. Po jego wybraniu otwierałaby się tabela, w której wpisywano by ilość dawek leku lub konkretne dawki wyrażone w konkretnie wybranych jednostkach w określone porze dnia (czytaj również: Farmaceutka do Ministra Zdrowia: zasługujemy na minimalną ochronę i spokój).

W przypadku insulin, kropli lub innych precyzyjnie dawkowanych leków baza leków rx. ref. musiałaby zawierać informację na temat zawartych w opakowaniu ilości, jednostek, ml, mg lub kropli leku oraz maksymalnej jego trwałości po otwarciu opakowania. Dopiero taka baza umożliwi obliczenie algorytmom weryfikującym w programie do wystawiania e-recept ilości wypisanego leku i długości kuracji tak żeby było ono zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami. Dawkowanie leku oparte o zapis „S. 1 x w razie bólu” i „S. Wiadomo” w przypadku wypisania 3 lub większej ilości opakowań powinno zostać wykluczone jako niepoliczalne przez soft już w gabinecie lekarza!

Do apteki powinny trafiać wyłącznie recepty pozbawione wszelkich uchybień formalnych, a w przypadku e-recept z roczną ważnością to system P1 powinien wyliczyć dostępną do wydania ilość leku z e-recepty. Dzięki policzalnemu dawkowaniu byłoby to możliwe dla każdej takiej e-recepty (czytaj więcej: Kalkulator e-recepty będzie niezbędny w każdej aptece?).

E-recepta i jej automatyczna walidacja w gabinecie lekarza są szansą na zupełną eliminację wszelkich błędów formalnych, jakie dotąd pojawiały się na receptach. Brak uchybień formalnych spowoduje brak kar finansowych z NFZ zarówno dla lekarzy, jak i farmaceutów. Na automatycznej walidacji zyska też pacjent, który obecnie dosyć często jest odsyłany z apteki w celu poprawy drobnych uchybień formalnych nie pozwalających na wydanie leku z zniżką.