To w odpowiedzi na interpelację Małgorzaty Janowskiej, do sprawy apteki w Kamieńsku odniosło się Ministerstwo Zdrowia. Pod koniec listopada zapytała ona resort zdrowia m.in. czy planowane jest podjęcie działań ograniczających zamykanie aptek przez Inspekcję Farmaceutyczną w czasie pandemii. Jako przykład szkodliwości takich działań WIF wskazała właśnie Kamieńsk (czytaj również: Spór o aptekę w Kamieńsku. Głos zabiera WIF, ZPA PharmaNET i pracownicy…).

– Pozbawienie mieszkańców dostępu do opieki farmaceutycznej, które może skutkować koniecznością zaopatrywania się w lekarstwa w aptekach znajdujących się w sąsiednich miastach i gminach, jest szczególnie niebezpieczne w trakcie pandemii koronawirusa – pisała posłanka.

Odpowiedzi na interpelację posłanki udzielił wiceminister Maciej Miłkowski. Wyjaśnił w niej, że zamknięcie apteki w Kamieńsku było nie tyle efektem decyzji WIF w Łodzi i podtrzymania jej przez GIF, co skutkiem prawomocnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 sierpnia 2020 r. Zgodnie z nim spółka prowadząca aptekę nie uzyskała zezwolenia na jej prowadzenia na podstawie art. 494 § 2 kodeksu spółek handlowych, w związku z przejęciem dotychczasowego posiadacza zezwolenia (czytaj również: Inspektor zawiadamia o możliwym przestępstwie właściciela apteki w Kamieńsku).

– Wobec powyższego decyzje organów Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej stanowią w niniejszej sprawie reakcję na fakt prowadzenia apteki bez wymaganego prawem zezwolenia, którego „utrata” wynikała z kolei z decyzji gospodarczych Spółek. Brak reakcji ze strony organów mógłby z kolei narażać na zarzut niedopełnienia obowiązków i związaną z tym odpowiedzialność karną – wskazuje Miłkowski.

Zezwolenia aptek w czasie pandemii

Wiceminister zdrowia podkreśla też, że GIF i WIF są samodzielnymi organami administracji publicznej, zobowiązanymi do wykonywania zadań określonych ustawą. Robią to w oparciu o kompetencje przyznane na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne.

– W szczególności, organy te prowadzą postępowania administracyjne w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, czy unieruchomienia apteki. Przy czym przepisy powszechnie obowiązujące niejednokrotnie obligują organy do wydania decyzji cofającej zezwolenie na prowadzenie apteki, czy też unieruchamiającej aptekę, w przypadku stwierdzenia danego rodzaju naruszeń – czytamy w odpowiedzi ministerstwa.

Jednocześnie Maciej Miłkowski zaznacza, że nie jest dopuszczalne ingerowanie Ministra Zdrowia w sposób wykonywania przyznanych ustawą kompetencji przez inny organ centralny. Próba wpłynięcia przez Ministra Zdrowia na liczbę postępowań administracyjnych prowadzonych przez organy Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej, czy też sposób ich prowadzenia i rozstrzygania, mogłaby budzić wątpliwości (czytaj również: Spółka straszy inspektora farmaceutycznego pozwem o 3 mln odszkodowania).

– Minister Zdrowia nie sprawuje także nadzoru merytorycznego nad rozstrzygnięciami wydawanymi przez WIF i GIF. Decyzje wojewódzkich inspektorów farmaceutycznych i Głównego Inspektora Farmaceutycznego, jak każdego innego organu administracji publicznej, są weryfikowane w ramach procedury sądowo-administracyjnej – podkreśla wiceminister,

Przypomina on też, że z początkiem wprowadzenia stanu epidemii wdrożono instytucje prawne mające na celu ograniczenie prowadzenia przez organy administracji publicznej postępowań administracyjnych. Jednak uchylono je z dniem 16 maja 2020 r. Dlatego należy uznać, że wolą ustawodawcy jest rozpoznawanie, także w stanie epidemii, wszelkich spraw administracyjnych, w tym dotyczących cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, czy jej unieruchomienia.

Liczba postępowań nie jest znana…

Posłanka Małgorzata Janowska pytała Ministerstwo Zdrowia też o konkretne dane liczbowe dotyczące prowadzonych przez inspekcję postępowań. Interesowały ją szczególnie te dotyczące cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki. Resort zdrowia takich danych jednak nie udzielił.

 – Główny Inspektor Farmaceutyczny nie prowadzi statystyk we wskazanym zakresie. Tym bardziej więc nie posiada ich Minister Zdrowia jako niewłaściwy przedmiotowo. W szczególności nie kategoryzuje się prowadzonych postępowań administracyjnych według rodzaju potencjalnych naruszeń, tym bardziej, że u podstaw rozstrzygnięcia w danej sprawie może leżeć więcej niż jedna przyczyna – wyjaśnia wiceminister Miłkowski.

Wskazuje też, że Główny Inspektor Farmaceutyczny pełni rolę organu odwoławczego od decyzji Wojewódzkich Inspektorów Farmaceutycznych, którzy są organami właściwymi do wydania decyzji cofającej zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, czy też unieruchamiającej aptekę. W konsekwencji, GIF posiada informację wyłącznie o tych decyzjach, od których złożono odwołanie. Wojewódzcy inspektorzy farmaceutyczni nie są adresatami obowiązku sprawozdawczego w zakresie liczby prowadzonych postępowań. W tym postępowań w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, czy też unieruchomienia apteki, tym bardziej według kryteriów podanych w pytaniu (czytaj więcej: Wypowiedzenie umowy najmu lokalu apteki oznacza utratę zezwolenie).

Minister Zdrowia nie sprawuje też nadzoru merytorycznego nad działaniami wojewódzkich inspektorów farmaceutycznych.  Z kolei weryfikacja poprawności rozstrzygnięć organów należy do kompetencji sądów administracyjnych. Minister Zdrowia nie ingeruje również w wykonywanie kompetencji przyznanych innym organom administracji publicznej.

– Bieżące informowanie o liczbie prowadzonych postępowań administracyjnych, których skutkiem mogłoby być zaprzestanie funkcjonowania apteki, mogłyby być pomocne np. gdyby przepisy określały maksymalną liczbę prowadzonych aptek ogólnodostępnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co sugerowałoby zasadność monitorowania ich liczby. Tymczasem zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej jest udzielane przy uwzględnieniu ograniczeń antykoncentracyjnych (art. 99 ust. 3 i 3a u.p.f.), a także demograficznych oraz terytorialnych (art. 99 ust. 3b u.p.f.) – przyznaje jednocześnie Maciej Miłkowski.

©MGR.FARM